facebook

Miejskie Przedszkole Słoneczna Ósemka w Ełku

#

Porady

Spis treści

Rozwój społeczno-emocjonalny dzieci w wieku przedszkolnym

kilka wybranych zasad i zabaw

Rozwój emocjonalno-społeczny dziecka jest wynikiem gromadzenia przez nie doświadczeń, czyli uczenia się. Możliwości uczenia się są wyznaczane przez specyficzne właściwości rozwojowe dziecka w wieku przedszkolnym. Osiągnięcie pełnej dojrzałości emocjonalnej jest procesem długotrwałym.

Od trzeciego do czwartego roku życia wzrastają zabawy społeczne. Dzieci zaczynają bawić się razem, rozmawiać ze sobą podczas zabawy oraz samodzielnie wybierać dzieci, z którymi chcą się bawić. Wzrasta również liczba uczestników zabawy, od dwóch w wieku trzech lat, do trzech, czterech w wieku sześciu lat.

Jak pomóc dziecku w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami?

Warto pamiętać, że relacje w domu i w rodzinie mają duży wpływ na to, jak dziecko będzie nawiązywać i utrzymywać przyjaźnie w przedszkolu, w szkole, a nawet w późniejszym życiu. Dlatego też od samego początku warto:

  • uczyć dzieci szacunku do innych, ale i do samego siebie,
  • dbać o to, by dziecko czuło się kochane, akceptowane, doceniane,
  • inicjować gry i zabawy wymagające współpracy – dziecko poznaje zasady panujące w grupie, uczy się dzielić, a także przegrywać,
  • ustalić reguły zachowania i postępowania, a także konsekwentnie je egzekwować – dzięki temu dziecku będzie łatwiej przestrzegać zasad panujących w przedszkolu czy w szkole,
  • dużo rozmawiać z dzieckiem i rozbudzać jego zdolności poznawcze,
  • uczyć dziecko konstruktywnego wyrażania uczuć i akceptowalnego okazywania emocji uznawanych społecznie za negatywnie (na przykład: radość, złości),
  • dawać okazję do poznawania nowych osób, ale nie zmuszać na siłę do kontaktu,
  • okazywać zrozumienie co do uczuć i emocji dziecka.

Zainteresowanie dzieckiem, jego sprawami i problemami pozwala zadbać o to, by ograniczyć kłopoty w relacjach z rówieśnikami na różnych etapach edukacji. Warto jednak pamiętać, że nie jesteśmy w stanie chować dziecka pod parasolem i uniknąć wszelkich problemów czy konfliktów.

Kiedy reagować na płacz dziecka?

Naucz po prostu, jak się to robi będąc wśród innych ludzi.

  • Skoryguj zachowanie: np. Nie, skarbie. Przestań wyrywać dziewczynce łopatkę.
  • Pomóż nazwać problem/sytuację: Chyba chcesz się bawić łopatką, którą właśnie trzyma dziewczynka, tak?
  • Odnieś się do empatii: Jak byś się czuł, gdyby ktoś tobie tak wyrywał łopatkę? Nie oczekuj konkretnej odpowiedzi, chodzi tylko o skierowanie uwagi na odczucia drugiego człowieka.
  • Wskaż rozwiązanie: Możesz zapytać dziewczynkę czy zechce się z tobą zamienić i chwilę pobawić się twoją zabawką. Ty wtedy pobawisz się jej łopatką.

Co pomaga co przeszkadza…?

Bardzo dużo zależy od kształtowania odpowiedniej postawy przez członków rodziny. Budowanie atmosfery porozumienia i współpracy w rodzinie to prawdziwe wyzwanie dla wszystkich rodziców. Małe dzieci są bardzo chętne do współpracy. Czasami to właśnie nauczyciel, wychowawca jest pierwszą osobą zachęcającą do współpracy, wzorem do naśladowania, autorytetem.

W jaki sposób wspierać rozwój dziecka w sferze społeczno-emocjonalnej? Kilka wybranych zabaw:

Zgadnij, gdzie byłem?

Dziecko opowiada o wybranym miejscu, naśladując czynności, jakie tam wykonywało. Pozostali odgadują, gdzie było.

Lustrzane odbicia.

Dzieci dobierają się parami. Staja naprzeciwko siebie. Jedno z nich wykonuje ruchy, drugie je naśladuje.

Co trzymam w ręku?

Nauczyciel/Rodzic pokazuje dzieciom różne drobne przedmioty, np. zabawki. Chętna dziecko staje tyłem do pozostałych. Opiekun wkłada mu do ręki jeden z oglądanych przedmiotów. Dziecko dotykiem rozpoznaje trzymany przedmiot.

Pokaż, co masz.

Dzieci losują obrazki, które przedstawiają różne czynności, np. mycie, bieganie,...... Gestem i ruchem je naśladują.

Kostka

Opiekun rzuca dużą kostkę, a dzieci jeżeli wypadnie:

  • 1 – podskakują w miejscu
  • 2 – w parach wykonują przysiady
  • 3 – układają a podłodze ze swych ciał trójkąt
  • 4 – obracają się w kole
  • 5 – robią pociągi
  • 6 –stoją w szeregu
Najlepszy przyjaciel.

Każde dziecko ma pluszową maskotkę. Opiekun włącza spokojną muzykę, a dzieci biorą maskotki i pokazują im jak można się poruszać do przodu, do tyłu....Potem kołysza maskotkę.

Kim jestem?

Dzieci losują obrazki przedstawiające zwierzęta leśne. Pokazują ich ruchy, naśladują głosy, a pozostałe dzieci odgadują, jakie to zwierzę.

Jestem rzeźbiarzem.

Jedno dziecko jest rzeźbiarzem, a drugie materiałem, z którego on rzeźbi. Materiał wykonuje polecenia rzeźbiarza.

Raz, dwa, trzy.. Baba – Jaga patrzy.

Dzieci biegają w rozsypce przy dźwiękach tamburyna. Na hasło: Raz, dwa, trzy Baba-Jaga patrzy! Zatrzymują się w bezruchu tek, by Baba-Jaga ich nie zauważyła.

Tańczące dłonie.

Opiekun prosi dzieci, aby pokazały co potrafią robić swoimi rękami:

  • jak strzepujecie krople wody...
  • jak chowacie swoje dłonie...
  • jak gracie na pianinie...
  • jak machacie na powitanie...
  • jak lepicie plastelinę...
  • jak otwierają i zamykają się wasze dłonie...
  • jak dłonie rozmawiają ze sobą...

ĆWICZENIA RELAKSACYJNE

Krople deszczu.

Dzieci (domownicy) stoją w długim rzędzie i kładą ręce na ramionach dziecka stojącego przed nimi. Robią z tego długiego rzędu koło, trzymając ręce ciągle na ramionach chodzą potem bardzo cicho na paluszkach. Opiekun mówi:

  • Wyobraźcie sobie, że zaczyna padać drobny, łagodny deszcz. Niech wasze ręce staną się teraz małymi kropelkami deszczu. Uderzajcie delikatnie czubkami palców w ramiona dziecka, które znajduje się przed wami.
  • Teraz zaczyna padać mocniej, a krople deszczu stają się większe i grubsze.
  • Wyobraźcie sobie pada jeszcze mocniej, uderzajcie więc ostrożnie całymi dłońmi.
  • Teraz deszcz jest słabszy, uderzajcie znowu palcami.
  • A teraz deszcz przestaje padać.
  • Wyciągnijcie ręce nad głową i wyobraźcie sobie, że machacie nimi do słońca, które wyjrzało spoza chmur.
Myszka.

Jedno dziecko z pary leży na brzuchu. Drugie klęka przy leżącym, ujmuje jego nogę, ugina w kolanie, mówi tekst i ilustruje go czynnościami dłoni na ugiętej nodze. To samo ćwiczenie można wykonać na ręce leżącego na wznak:

W puszystej kurteczce chodziła raz myszka
Po gładkiej półeczce

- powolne głaskanie łydki od pięty do kolana

Znalazła ser żółty, ząbkami go zjadła

- powolne ściskanie łydki palcami od pięty do kolana

strzepnęła okruszki, w kąciku usiadła,

- szybkie klepanie łydki od pięty do kolana

okruszki zebrała, ząbkami je zjadła

- powolne ściskanie łydki od pięty do kolana

po gładkiej półeczce chodziła w kurteczce

– głaskanie łydki od pięty do kolana.

Zachęcam do wdrażania zebranych zasad, oraz zabawę z dzieckiem w domu z innymi członkami rodziny.

Polecam przeczytać

Literatura:

  • Garść radości, szczypta złości. Zabawy i ćwiczenia pomagające zrozumieć i oswoić emocje- autorzy Wojciech Kołyszko, Jovanka Tomaszewska
  • Wielka księga emocji- autorzy Carles Arbat, Rafael Bisquerra Alzina
  • Sposoby na złość - karty pracy

Agnieszka Kiluk

↑ spis treści ↑

„Gimnastyka buzi i języka” czyli zabawne sposoby na usprawnienie narządów mowy.

Jedną z częstych przyczyn powstawania wad wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym jest niedostateczna sprawność narządów artykulacyjnych, przede wszystkim języka, warg, policzków, żuchwy, podniebienia miękkiego oraz koordynacja tych ruchów z oddechem. Dlatego tak ważną rolę w procesie wspierania rozwoju mowy u dziecka oraz przy okazji korekcji zaburzeń mowy pełnią ćwiczenia artykulacyjne.

Rolą Rodzica jest pokazanie poprawnie wykonanego ćwiczenia i zachęcanie dziecka do pracy. Do „gimnastyki buzi i języka” można wykorzystywać każdą okazję: spacer, podróż itp. W pracy z dzieckiem warto wykorzystać jego naturalną potrzebę zabawy i prowadzić te ćwiczenia właśnie w takiej formie.

Oto propozycje ćwiczeń:

1. Ćwiczenia warg i policzków
  • Niesforny balonik - nadymanie jednego policzka i przesuwanie powietrza z jednej strony jamy ustnej do drugiej – wargi złączone.
  • Całuski - wargi ściągnięte, wywinięte do przodu – jak przy cmoknięciu.
  • Zły pies - naśladowanie złego psa, unoszenie górnej wargi, wyszczerzanie zębów.
  • Echo - dobitne wymawianie samogłosek a, o, e, i, u, y.
2. Ćwiczenia języka
  • Konik jedzie na przejażdżkę - naśladowanie konika stukając czubkiem języka o podniebienie, wydając przy tym charakterystyczny odgłos kląskania.
  • Winda - otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą - raz do góry, raz do dołu.
  • Chomik - wypycha policzki jedzeniem, a ty pokaż jak można wypchnąć policzki językiem, raz z prawej raz z lewej strony.
3. Ćwiczenia oddechowe
  • „Wąchanie kwiatów” - powoli wciąganie powietrza noskami , czynność powtarzamy kilkakrotnie (można też wąchać perfumy lub inne zapachy).
  • „Chłodzenie zupy” - ręce złożone na kształt głębokiego talerza, wciąganie powietrza noskami, a wydmuchiwanie buzią jak najdłużej
  • „Chuchanie na zamarznięte ręce” - tak, aby poczuć na nich ciepło.

Rodzicu!

Wykorzystuj naturalne sytuacje życiowe, które w sposób nieuświadomiony przyczyniają się do wzmocnienia mięśni języka, warg czy pozostałych narządów mowy i tym samym dadzą dziecku radość z mówienia .

  • Po posiłku pozwól dziecku wylizać talerz językiem -jak kotek. To ćwiczenie mniej eleganckie, za to bardzo skutecznie gimnastykuje środkową część języka, pomaga też przy jego pionizacji.
  • Po śniadaniu posmarujmy dziecku wargi miodem, kremem czekoladowym, dżemem itp. i poprośmy, aby zlizał je dokładnie jak miś czy kotek.
  • Podczas rysowania poproś dziecko, aby narysowało językiem kółko (dookoła warg).

  • Izabela Polińska
  • Paulina Filipowska

↑ spis treści ↑

BIOOODPADY- WYKORZYSTANIE

Nie wyrzucaj resztek, zdziwisz się, co można z nich zrobić!

1. Fusy z kawy:

grafika
  • Na odświeżenie butów: Wsyp garść suchych fusów do butów i pozostaw na noc. Kawa wchłonie wszystkie nieprzyjemne zapachy.
  • Na pozbycie się zapachów z rąk: To samo jeżeli chodzi o nasze ręce. Gotując często pozostaje nam na nich nieprzyjemny zapach np. czosnku lub cebuli. Wystarczy zwilżyć ręce, a następnie rozetrzeć w nich odrobinę fusów, a wszystkie zapachy znikną!
  • Peeling: Połącz fusy z olejem kokosowym i brązowy cukrem, a otrzymasz domowy peeling o cudownym zapachu!
  • Jako nawóz do kwiatów: Dodaj fusy z kawy do ziemi kwiatowej, a zobaczysz, jak pięknie zaczną rosnąć.

2. Skórka z cytryny:

grafika
  • Wybielacz przebarwień na skórze: Kwasowość cytryny działa jak środek wybielający, dodatkowo witamina C pobudza produkcję kolagenu, a olejki eteryczne zawarte w skórkach mają właściwości ściągające. Świeżo obraną skórką należy pocierać ciemne plamki i przebarwienia najlepiej wieczorem przed snem a rano spłukać. Uwaga – należy unikać słońca po nałożeniu cytryny na skórę.
  • Wybielacz do paznokci: Pożółkłe paznokcie od lakierów odzyskają naturalny kolor, po kilkudniowym, codziennym nacieraniu płytek skórkami cytryny. Podobnie można czyścić zęby.
  • Antybakteryjna kąpiel do stóp przeciw poceniu: Do miski wody wrzucić skórki z cytryny dodać nieco sody oczyszczonej i wymoczyć stopy. Kąpiel ma właściwości bakteryjne połączone z odświeżającym zapachem, dodatkowo kwasy owocowe pomogą delikatnie złuszczyć naskórek.
  • Do czyszczenia przedmiotów ze stali nierdzewnej, chromu, mosiądzu: Krany, elementy prysznica i inne przedmioty wystarczy wyczyścić pocierając skórką z cytryny i spłukać wodą by odzyskały idealny połysk. Jeśli będzie na nich nalot i plamy, przedtem zanurzyć skórę w soli.

3. Fusy po herbacie:

grafika
  • Na opuchnięte oczy: Herbata zawiera dużo garbników, które zmniejszają opuchliznę poprzez obkurczanie naczyń włosowatych. Okład na oczy przygotowujemy z przestudzonej czarnej lub zielonej herbaty. Używamy w tym celu bawełnianych wacików. Możemy również wykorzystać herbatę w saszetkach. Wilgotne jeszcze torebki kładziemy na zmęczonych powiekach w celu pozbycia się zaczerwienienia i pieczenia oczu. Należy przy tym zwrócić szczególną uwagę, aby herbata nie była aromatyzowana, gdyż może wtedy podrażnić spojówki.
  • Na odświeżenie mebli: Wilgotną torebką po czarnej herbacie możesz również przetrzeć ciemne drewniane meble i podłogi, dzięki czemu dodasz im nowego blasku.
  • Na mycie okien bez smug: Myjąc okna, nie zapomnij wrzucić do wody herbacianych fusów. Taki zabieg nada twoim szybom pięknego blasku bez smug. Pamiętaj aby do polerowania użyć delikatnej ściereczki.
  • Na pozbycie się rdzy: Teina zawarta w herbacie zapobiega powstawaniu rdzy, dlatego śmiało można nią przemywać sztućce i inne przedmioty podatne na rdzawienie.

4. Skórka banana:

grafika
  • Do polerowania butów: Buty natrzyj wewnętrzną stroną skórki z banana. Następnie weź miękką szmatkę i wypoleruj dokładnie obuwie. Naturalne olejki znajdujące się w skórce pomogą zakonserwować buty i sprawią, że będą błyszczące i zadbane, jak prosto ze sklepu obuwniczego.
  • Na białe zęby: Skórka od banana jest bogatym źródłem potasu, magnezu, fosforu i wapnia – związków działających zbawiennie na nasze zęby. To dlatego poleca się wewnętrzną częścią skórki masować zęby przez około 2 minuty. To szybki i naturalny sposób na białe zęby.
  • Na mszyce: Jeśli masz ogród, w którym często goszczą mszyce, skórki od bananów możesz potraktować jako ich naturalny odstraszacz. Mszyce nie tolerują bowiem wydzielanych przez rozkładające się skórki gazów. Wystarczy, że potniesz skórkę na małe kawałki i zakopiesz wokół rośliny na głębokości kilku centymetrów.

5. Skorupki z jajek:

grafika
  • Na nawóz: Skorupki jaj są bogate w wapń i inne minerały, które pomagają rozwijać się roślinom w ogrodzie. Należy zgnieść skorupki jaj na drobne kawałki i wsypać do każdego otworu przed sadzeniem. Następnie co 2 tygodnie podsypujemy skorupki wokół rośliny.
  • Pokarm dla ptaków: Wyparzone i zmielone skorupki można wysypywać do karmnika dla ptaków.

6. Skórka z awokado na skórę i włosy:

grafika

Awokado, a w tym i jego skórka, jest bogate w kwasy tłuszczowe. Te z kolei bardzo pozytywnie wpływają na kondycję naszej skóry i włosów. Jeżeli chcesz zrobić maseczkę ze skórki avocado, wystarczy, że rozdrobnisz ją i położysz na twarzy lub włosach i delikatnie masując skórę będziesz wcierać maskę przez kilka minut. Następnie pozostaw ją na skórze przez 20 minut i zmyj letnią wodą.

7. Skórki jabłka na ocet:

grafika

Skórki wkładamy do litrowego, zakręcanego słoika, zakręcamy i wkładamy do lodówki. Jak już uzbieramy około 3/4 słoika obierek to wypełniamy go do miejsca przewężenia słodką wodą (1 łyżka cukru na szklankę wody. Właściwie posłodzony ocet powinien być delikatnie słodkawo-kwaśny i pachnieć jabłkami. Słoika nie zakręcamy tylko przykrywamy gazą i odstawiamy na 2 tygodnie w ciepłe i ciemne miejsce. Aby ocet nie pleśniał należy co dwa dni ściągać gazę przykrywającą słoik i zanurzać obierki wystające ponad powierzchnię wody. Po 14 dniach ocet odcedzamy przez gazę i przelewamy do buteleczki z ciemnego szkła.

8. Skórka z ogórka na mrówki:

grafika

Jeżeli masz problem z pozbyciem się uciążliwych mrówek, możesz skorzystać ze skórki z ogórka. Wystarczy że znajdziesz miejsce którym owady dostają się do domu i rozłożysz tam obierki. Mrówki nie lubią ogórka, dlatego unikają go jak tylko mogą. Rano po mrówkach nie będzie śladu, ale nie zapomnij zabrać skórek. W przeciwnym razie mogą zgnić. Jest to ekologiczny i bezpieczny sposób przyjazdy dzieciom i zwierzętom.

9. Liście marchwi:

grafika

W liściach marchwi znajduje się chlorofil, który jest znakomity źródłem magnezu. Liście marchwi zawierają także sporo potasu oraz witaminę K, która reguluje krzepliwość krwi, pełni istotną rolę w gospodarce wapniowej, a nawet hamuje rozwój raka piersi, jajnika, żołądka czy okrężnicy. Wywar ze świeżych liści marchwi można stosować do okładu lub do przemywania ropnia, na świeżą bądź starą ranę albo na oparzenie.

Pesto z liści marchewki:

    Składniki:
  • pęczek młodej marchwi,
  • oliwa extra vergin,
  • 2-3 ząbki czosnku,
  • orzechy włoskie, laskowe bądź pestki dyni,
  • sól,
  • chilli,
  • parmezan.

Liście marchwi umyj, osusz, oderwij grubsze łodygi. Natkę posiekaj, wrzuć do naczynia i zblenduj. Dolej oliwę, dorzuć wyciśnięty czosnek, orzechy, przyprawy i parmezan. Tak przygotowane pesto podawaj z makaronem.

10. Obierki z ziemniaków:

grafika

Jakie zastosowanie mogą mieć obierki z ziemniaków? Pierwsza propozycja to chipsy z obierek ziemniaka. Jak je wykonać? Obierki kroimy na kawałki, polewamy oliwą, posypujemy solą, pieprzem oraz ulubionymi przyprawami, przekładamy na blachę wyłożoną papierem do pieczenia i pieczemy przez około 8 minut w temperaturze 180 stopni. Obierki można także obtoczyć w panierce z bułki tartej i usmażyć na patelni. Kolejny smaczny sposób na użycie obierek z ziemniaków to wyłożenie ich na formę uprzednio posmarowaną masłem, polanie śmietaną, posypanie startym serem i zapieczenie przez 20 minut w 200 stopniach.

Jak zrobić wywar z obierek ziemniaków? W tym celu, mieszamy je z obierkami cebuli i marchewki oraz liśćmi pora, zalewamy wodą, dodajemy ziarna pieprzu, ziele angielskie oraz liście laurowe i gotujemy przez 1,5 godziny. Studzimy bulion, dzielimy go na mniejsze porcje i zamrażamy. Zredukowany wywar wykorzystać można także jako składnik sosów. Obierki ziemniaków posłużyć mogą również jako zamiennik dla bułki tartej. W tym celu suszymy je w piekarniku i drobno siekamy lub rozcieramy w moździerzu.

Przykładanie do skóry łupin z ziemniaków to sprawdzony patent na złagodzenie oparzeń. A obierki z ziemniaków na kamienie żółciowe? Jak je wykorzystać? 2 duże garście umieszczamy w misce, zalewamy 1 litrem wody, gotujemy przez 30 minut, przecedzamy, dodajemy 1 l przegotowanej wody i pijemy małymi łykami przez cały dzień.

Na bazie łupin z ziemniaków przygotować można także naturalną płukankę do włosów. To idealne rozwiązanie dla wszystkich kobiet, którym zależy na przyciemnieniu siwych pasm. Jak zastosować obierki z ziemniaków? W tym celu, obierki gotujemy przez 30 minut w garnku wypełnionym wodą, studzimy, a następnie polewamy płukanką uprzednio umyte włosy.

↑ spis treści ↑

Jak ważna jest aktywność ruchowa dziecka czyli ruch to zdrowie

Ruch jest naturalną potrzebą, a jednocześnie niezbędnym elementem prawidłowego rozwoju dziecka. Warto zachęcać dziecko do aktywności i zadbać o to, aby kojarzyła mu się ona jak najlepiej i sprawiała mu przyjemność. Aktywność ruchowa dziecka wpływa na rozwój fizyczny, emocjonalny, społeczny i umysłowy oraz pozytywnie na jego zdrowie.

Rolą Rodzica jest towarzyszenie dziecku w jego aktywności fizycznej: wspieranie go i motywowanie do działania.

Oto kilka rad jak spełnić te oczekiwania:

Drodzy Rodzice - dziecko powinno stać się uczestnikiem rekreacji fizycznej jak najwcześniej. Wiek przedszkolny jest najbardziej odpowiedni na różnorodne oddziaływania wychowawcze, ponieważ jest bardzo plastyczny i stanowi najlepszy czas na wpajanie nawyków i zainteresowań.

Paulina Filipowska

↑ spis treści ↑

Zero waste w praktyce - czyli sposoby na ograniczanie odpadów

Mniej foliowych worków i siatek. Jak?

  • Na zakupy chodzimy z własnymi, materiałowymi torbami albo nawet siatkami, ale starymi, zabranymi z domu.
  • Nasiona, kasze i suszone owoce kupujemy na wagę i prosimy o zapakowanie do naszych pojemników (czyli w zwykłe, wielorazowe pudełka) zamiast do foliówek. Do chleba mamy materiałowy woreczek i panie bez problemu po pokrojeniu pieczywa wsadzają go bezpośrednio do niego.
  • Owoce i warzywa brane na wagę wrzucamy prosto do koszyka.

Mniej plastikowych opakowań w śmietniku. Jak?

  • Staramy się nie brać jedzenia ani kaw na wynos. Plastikowe albo styropianowe opakowania, kubeczki, mieszadełka, słomki, pokrywki… wszystko masowo, codziennie ląduje w śmietnikach, wytwarzając dodatkowe odpady. Jeśli jednak zdarzy nam się wziąć coś na wynos i dostajemy to w plastikowym opakowaniu, w miarę możliwości wykorzystujemy pojemniki do przechowywania jedzenia.
  • Staramy się unikać plastikowych opakowań – jeśli mamy wybór staramy się kupić coś zapakowanego w papier lub szkło, głównie w przypadku jedzenia, ale coraz częściej takie wybory padają też przy kosmetykach.
  • Opakowania same w sobie staramy się wykorzystywać jeśli jest taka możliwość – pojemniki plastikowe np. po lodach wykorzystujemy do mrożenia dodatkowych porcji obiadów, a słoiki do przechowywania zapraw.
  • Opakowania po zużytych kosmetykach zostawiliśmy na produkty do pielęgnacji, które planuję zrobić sama w domu.

Mniej jednorazówek. Jak?

  • Generalnie unikamy jednorazowych rzeczy typu folie aluminiowe, spożywcze, czy ręczniki papierowe. Jeśli mamy możliwość zapakowania czegoś do pojemnika zamiast w folię aluminiową, wybieramy pierwsze rozwiązanie.
  • Nie kupujemy już jednorazowych naczyń, jak talerze, czy kubki, chociaż niestety przed podróżą nam się to zdarzało (na imprezy po których nie chciało nam się zmywać…).

Mniej odpadów w kuchni. Jak?

  • Raczej nie zdarza nam się kupować więcej jedzenia niż jesteśmy w stanie zjeść – na większe zakupy chodzimy raz w tygodniu z konkretną listą produktów. Wcześniej planujemy dokładnie obiady i niektóre dodatkowe przekąski typu pasty do pieczywa, ciasta, sałatki i kupujemy to, co jest nam potrzebne do wykonania konkretnego przepisu. Jasne, że zdarza nam się kupić coś spoza listy, ale nie szalejemy z jakimiś dziwacznymi produktami, które pakujemy do koszyka z myślą „coś z tego wykombinuję!”. Zazwyczaj takie rzeczy kończyły w śmietniku.
  • Zwracamy większą uwagę na jedzenie, które mogłoby wylądować w koszu na śmieci:
    • Pieczywo jemy bardzo rzadko, ale jeśli znajdujemy kilka zapomnianych, czerstwych kromek chleba robimy z nich tosty francuskie albo grzanki.
    • Z natek rzodkiewki czy marchewki kręcimy pesto, które wsuwamy na kanapkach albo z makaronem.

UWAGA: W NASZYM MIEŚCIE SĄ JUŻ MIEJSCA GDZIE MOŻNA ZANIEŚĆ DOBRE JEDZENIE, KTÓRE JUŻ NAM SIĘ NIE PRZYDA.

Inne

  • Kupujemy bambusowe szczoteczki do zębów zamiast plastikowych.
  • Nie pijemy w domu wody innej niż z kranu, filtrowanej w Britcie. Sporadycznie kupujemy inne napoje niż mleko roślinne.
  • Wymieniajmy się! Książki, ubrania, cokolwiek! Zamiast na śmietnik oddajmy komuś potrzebującemu.

Wielu rzeczy dopiero się uczymy, ale wszystko zaczyna się w głowie.

Warto jednak od czegoś zacząć.

POWODZENIA!!!!

↑ spis treści ↑

Minimalizm zabawkowy

W przypadku zabawek powiedzenie “mniej znaczy więcej” nabiera szczególnego znaczenia. Mądrzy rodzice świadomie wybierają zabawki, które trafiają do ich pociech. Rozumieją oni, że posiadanie mniejszej ilości zabawek, w rzeczywistości przyniesie dzieciom więcej korzyści.

Co jeśli ograniczymy ilość zabawek:

Kupowanie kompulsywne, zakupoholizm, zbieractwo- te trzy cechy w dobie wciąż rosnącego konsumpcjonizmu to wielki problem społeczny. Uczmy dzieci zasad ekologii oraz świadomego i przemyślanego nabywanie nowych przedmiotów. A jednocześnie uporządkowanie swojej przestrzeni przez zmniejszenie ilości już posiadanych rzeczy, których nie używamy. Warto w tym miejscu przemyśleć ich oddanie lub sprzedaż.

Przed każdym zakupem powinniśmy się zastanowić, czy naprawdę tego potrzebujemy. Czy możemy wykorzystać do danego celu to, co już posiadamy? Czy możemy zrobić/stworzyć to, czego potrzebujemy? Czy możemy zrezygnować z zakupu i naprawić to, co już posiadamy?

Agnieszka Kiluk

↑ spis treści ↑

Co zrobić by mniej śmiecić? Jak uczyć dziecko ekologii?

Drodzy Rodzice!

By żyć bardziej eko nie wystarczy skrupulatnie segregować śmieci. Należałoby także produkować mniej odpadów, szczególnie plastikowych opakowań. Świetną okazją uświadamiania dzieciom, by mniej śmiecić są wspólne zakupy. Podczas zakupów można pytać dziecko o jego decyzje. Czy weźmiemy pomidory na wagę czy w plastikowym opakowaniu? Czy chleb zapakować do torebki z papieru czy z folii? Czy lepsze jest mydło w kostce i papierowym opakowaniu czy żel do mycia w plastikowej butelce? Warto wyjaśniać dzieciom, że lepiej wybrać warzywa i owoce na wagę i pakować je do własnych, wielorazowych toreb, że zamiast napojów w plastikowych butelkach lepiej pić wodę z kranu albo wybierać soki w szklanych butelkach. Uczenie zasad ekologii to przejaw troski o przyszłość dzieci. Wychowanie w duchu ekologii pozwala dziecku zrozumieć, jak wspaniały i złożony jest świat. Wyrabia wrażliwość i odpowiedzialność społeczną. Sprzyja także realnym oszczędnościom i zrównoważonemu życiu.

  • Paulina Filipowska
  • Izabela Polińska

↑ spis treści ↑

Światowy Dzień Rzucania Palenia 2019

Światowy Dzień Rzucania Palenia przypada zawsze w trzeci czwartek listopada. W Polsce obchodzony jest od 1991 roku. Pomysł akcji narodził się w Stanach Zjednoczonych z inicjatywy dziennikarza, który w 1974 roku zaapelował do czytelników swojej gazety, aby przez jeden dzień nie palili papierosów. W efekcie, aż 150 tysięcy ludzi spróbowało przez jedną dobę wytrzymać bez palenia. Zachęcone powodzeniem akcji Amerykańskie Towarzystwo Walki z Rakiem uznało trzeci czwartek listopada (tydzień przed obchodzonym w Stanach Zjednoczonych Dniem Dziękczynienia) za Dzień Rzucania Palenia.

Oczywiście 24 godziny nie wystarczą by zerwać z nałogiem - mogą jedynie zachęcić do całkowitego rzucenia palenia. Próbować jednak trzeba - niekorzystne skutki zdrowotne palenia papierosów są powszechnie znane, a statystyki są zatrważające.

Przewlekłe choroby niezakaźne w tym, te spowodowane paleniem tytoniu i biernym wdychaniem dymu tytoniowego, stanowią od lat najważniejszy problem zdrowotny, społeczny i ekonomiczny w Polsce. Choroby odtytoniowe obejmują 15 nowotworów oraz kilkadziesiąt chorób układu krążenia, układu oddechowego i innych narządów.

Najnowsze wyniki badań dotyczące aktualnej sytuacji w zakresie palenia tytoniu w Polsce, przeprowadzone przez KANTAR Polska (2019 r), na zlecenie GIS, jednoznacznie wskazują na tendencję spadkową odsetka regularnych palaczy – z 31% w 2011 roku do 21% w 2019 roku oraz na wzrost odsetka osób, które nigdy nie paliły. Ponadto, w 2019 roku zauważalny jest spadek odsetka osób, które próbowały rzucić palenie – różnica 7 punktów procentowych w porównaniu z wynikami z 2017 roku (16% wobec 23%).

Według danych KANTAR Polska 2019:

Przy okazji tego Święta koniecznie należy zaznaczyć, iż nie istnieje bezpieczny poziom zagrożenia biernym paleniem. Jest szczególnie niebezpieczne dla niemowląt, dzieci, kobiet ciężarnych i płodów. Na całym świecie, około 600 tys. osób niepalących zmarło w 2011 roku z powodu narażenia na bierne palenie. 75% zgonów wynikających z biernej ekspozycji na dym tytoniowy dotyczy kobiet i dzieci (Tobacco Atlas 2012). Tym bardziej alarmujące jest, że w blisko 34% domów Polaków, pali się tytoń (KANTAR Polska 2019). W tym szczególnym dniu zachęcamy wszystkie osoby palące do zastanowienia się nad najważniejszą wartością jaką jest zdrowie własne i innych oraz do podjęcia próby rzucenia palenia – nie tylko na ten dzień, ale na całe życie. Szczególnie, że w ciągu ostatniego roku tylko 16% palących podjęło próbę zaprzestania palenia, a tylko 13% palaczy planuje podjąć tą próbę w najbliższym czasie!

↑ spis treści ↑

Informacja na temat potencjalnych zagrożeń związanych ze stosowaniem elektronicznych papierosów

Materiał opracowany przez Główny Inspektorat Sanitarny przy współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej

Na przestrzeni ostatnich lat pojawiły się nowe zagrożenia dla zdrowia publicznego, tzw. elektroniczne papierosy (e-papierosy). Są one postrzegane jako mniej szkodliwe, dlatego młodym ludziom wydają się szczególnie atrakcyjne.

E-papierosy oraz tytoń podgrzewany pozwalają ukryć nawyk palenia. Tym samym eliminują istotny czynnik chroniący młodzież przed sięganiem po papierosy, jakim jest strach przed wykryciem nałogu przez rodziców. Dlatego też w łatwy sposób otwierają furtkę do palenia papierosów w przyszłości.

CO TO SĄ E-PAPIEROSY?

E-papieros to inaczej elektroniczny system dostarczający nikotynę.

E-papierosy to urządzenia elektroniczne, które podgrzewają ciecz i wytwarzają aerozol lub mieszankę małych cząstek w powietrzu. Mają wiele kształtów i rozmiarów. Większość z nich ma baterię, element grzewczy i miejsce na tzw. liquid. Niektóre e-papierosy wyglądają jak zwykłe papierosy, cygara lub fajki. Inne przypominają pamięć USB, długopis lub przedmioty codziennego użytku.

Papierosy elektroniczne funkcjonują pod różnymi nazwami: e-papierosy, e-fajki lub systemy dostarczania nikotyny (ENDS).

W skład e-liquidu wchodzą: glikol propylenowy i/lub gliceryna, woda lub etanol, nikotyna (od 0 do 20 mg/ml) oraz dodatki smakowo-zapachowe. Obecnie istnieje ponad 8 000 różnych rodzajów e-liquidu o owocowych bądź słodkich smakach (m.in.: czekolada, popcorn, guma balonowa, wanilia), które mają na celu zachęcić młode osoby do sięgnięcia po e-papierosa.

Korzystanie z e-papierosa jest czasem nazywane „wapowaniem” lub „JUULINGIEM”.

JAK DZIAŁAJĄ E-PAPIEROSY?

E-papieros działa na zasadzie podgrzewania płynu (e-liquid) do temperatury około 200oC, tworząc przy tym aerozol, który jest wdychany przez użytkownika. Zwykle zawiera on nikotynę, aromaty i inne substancje chemiczne.

Użytkownicy wdychają aerozol z e-papierosów do płuc. Mogą go również wdychać osoby postronne, gdy użytkownik wydycha go w powietrze.

Warto zwrócić również uwagę na fakt, że urządzenia do palenia e-papierosów mogą być używane do dostarczania substancji psychoaktywnych.

CO ZNAJDUJE SIĘ W AEROZOLU Z E-PAPIEROSA?

Aerozol z e-papierosów jest szkodliwą „parą wodną”. Aerozol do e-papierosów, który użytkownicy wdychają, może zawierać szkodliwe substancje, w tym:

  • acetaldehyd,
  • formaldehyd,
  • akroleinę,
  • propanal,
  • nikotynę,
  • aceton,
  • o-metyl-benzaldehyd,
  • karcinogenne nitrozaminy.

Użycie e-papierosa powoduje emisję pyłu zawieszonego (PM2.5) oraz najdrobniejszych cząstek (UFPs), których stężenie wzrasta w powietrzu otaczającym e-palacza.

CO TO JEST JUUL?

JUUL to forma e-papierosa – urządzenie do vapingu o systemie zamkniętym, które nie jest przeznaczone do napełniania. Inteligentny mechanizm podgrzewający w urządzeniach JUUL wytwarza aerozol. Został zaprojektowany tak, aby ograniczać spalanie. Akumulator urządzenia JUUL ładuje się przez stację dokującą USB.

Wszystkie e-papierosy JUUL mają wysoką zawartość nikotyny. Według producenta pojedyncza kapsułka JUUL zawiera tyle samo nikotyny, co paczka 20 zwykłych papierosów. Produkt jest dostępny tylko w wysokich stężeniach nikotyny, co może powodować u niektórych nastolatków szybki rozwój uzależnienia. JUUL używa płynnych wkładów nikotynowych zwanych „podami”, które są dostępne w smakach atrakcyjnych dla młodzieży.

PROBLEM UŻYWANIA E-PAPIEROSÓW

W Polsce papierosy istnieją już od 13 lat, jednak ich prawdziwa ekspansja na naszym rynku nastąpiła w latach 2008-2009.W tym okresie powstało najwięcej firm handlującymi tymi produktami, a za tym nastąpił lawinowy wzrost liczby użytkowników papierosów elektronicznych. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) alarmuje, iż właśnie w latach 2008-2012 w krajach Ameryki Płn., UE i Korei Płd. co najmniej dwukrotnie zwiększyła się liczba osób dorosłych używających tych produktów.

E-papierosy zyskały największą popularność wśród młodzieży. Przykładem są Stany Zjednoczone, w których w 2011 roku e-papierosów używało 1,4% gimnazjalistów i 2,7% uczniów szkół średnich, a już rok później e-papierosy paliło odpowiednio 4,7% i 10% uczniów tych szkół. Innym przykładem może być Wielka Brytania. W 2013 roku 7% młodych mieszkańców tego kraju w wieku 11-18 lat zadeklarowało, iż przynajmniej raz w życiu korzystało z elektronicznych papierosów. W 2015 roku liczba ta wzrosła do 13%!

Polska negatywnie wyróżnia się na tle innych państw. Odsetek użytkowników elektronicznych papierosów jest bardzo wysoki, szczególnie w grupie nastolatków i młodych dorosłych. Coraz więcej uczniów przychodzi do szkoły z elektronicznymi papierosami. Wielu z nich pali podczas przerw. Mimo, że szkoły wprowadzają regulaminy o zakazie używania e-papierosów, nie powoduje to spadku liczby użytkowników. Badania porównawcze przeprowadzone w 2011 roku i w 2014 roku wśród uczniów w wieku 15-19 lat wskazują, że liczba polskich nastolatków, którzy próbowali e-papierosa, wzrosła od 2011 roku sześciokrotnie. Nawet 30% uczniów w wieku od 15 do 19 lat regularnie pali elektroniczne papierosy, a 60% spróbowało ich co najmniej raz życiu.

Ponad połowa badanych (54,8%) uważała, że e-papierosy są dużo bezpieczniejsze niż zwykłe papierosy! Używanie e-papierosów jest traktowane przez młodzież jako mniej ryzykowne. Ponadto e-papierosy wyglądają atrakcyjnie, co osłabia negatywne przekonania na temat ich wpływu na zdrowie. Młodzież nie zdaje sobie sprawy, że e-papierosy tak samo uzależniają i tak samo negatywnie wpływają na zdrowie jak papierosy tradycyjne.

JAKIE JEST RYZYKO ZDROWOTNE ZWIĄZANE Z UŻYWANIEM E-PAPIEROSÓW?

Istnieją dowody na to, że młodzi ludzie, którzy używają e-papierosów, mogą częściej palić papierosy w przyszłości. Istnieją udokumentowane przypadki zatruć płynem z e-papierosów wśród dzieci oraz osób dorosłych.

Układ narządów Skutki zdrowotne wynikające z użycia e-papierosa
Układ oddechowy
  • - podrażnienie górnych i dolnych dróg oddechowych (Vardavas et al., 2012),
  • - zapalenie oskrzeli, kaszel, zmiany rozedmowe w płucach (Scheffler et al., 2015; Grana et al., 2014).
Układ immunologiczny
  • - indukcja stanu zapalnego w drogach oddechowych (Scott et al., 2018),
  • - zmniejszenie wydajności układu odpornościowego (Sussan et al., 2015),
  • - zwiększone ryzyko wystąpienia zapalenia płuc (Miyashita et al., 2018).
Ośrodkowy układ nerwowy
  • - zmiany behawioralne (Grana et al., 2014),
  • - upośledzenie pamięci (modele zwierzęce) (Farsalinos et al., 2014),
  • - skurcze mięśni i drżenie mięśni (Farsalinos et al., 2014).
Pozostałe układy
  • - podrażnienie oczu (Grana et al., 2014),
  • - kontaktowe zapalenie skóry i oparzenia (Hess et al., 2017),
  • - nudności i wymioty (Hess et al., 2017),
  • - podrażnienie błony śluzowej gardła i jamy ustnej (Jensen et al., 2015).

Co więcej, badania naukowe opublikowane w 2019 r. (Caporale et al., 2019) pokazują, że nawet beznikotynowe e-papierosy mogą być szkodliwe dla zdrowia, uszkadzając śródbłonek naczyń krwionośnych.

Najnowsze doniesienia medialne (z 23 sierpnia 2019 r.) donoszą o pierwszej śmierci dorosłego pacjenta związanej z ciężką chorobą układu oddechowego. Zgon jest wiązany z użyciem e-papierosów. Amerykańskie szpitale głośno mówią o coraz większej liczbie bardzo młodych osób palących e-papierosy, które trafiają do szpitali z problemami oddechowymi. Jedynym czynnikiem wspólnym w tych przypadkach jest używanie e-liquidów.

CO ZROBIĆ, ABY UCHRONIĆ DZIECI PRZED UŻYWANIEM E-PAPIEROSÓW?

  • Daj dobry przykład. Jeśli palisz, nigdy nie jest za późno na rzucenie palenia.
  • Porozmawiaj ze swoim dzieckiem lub nastolatkiem o tym, dlaczego e-papierosy są dla nich szkodliwe. Nigdy nie jest za późno na pierwszy krok.
  • Poinformuj dziecko, jaki jest twój stosunek do wszystkich wyrobów tytoniowych. Wyraź zdecydowany sprzeciw dla stosowania takich produktów. Uzasadniaj, dlaczego nie są one bezpieczne.
  • Porozmawiaj z nauczycielami na temat egzekwowania zakazu palenia tytoniu na terenie szkoły oraz szkolnego programu zapobiegania paleniu tytoniu.

  • Warszawa, 7 października 2019 r.

↑ spis treści ↑

Dziecko i urządzenia elektroniczne

Kiedy i jak udostępniać dzieciom urządzenia elektroniczne

grafika

Mama, Tata, tablet...

Współcześnie dzieci coraz więcej czasu spędzają przed ekranami. Obok tradycyjnych urządzeń, takich jak telewizor czy komputer, coraz większą popularnością cieszą się urządzenia mobilne: smartfony i tablety. Dorośli są dumni z tego, że dzieci radzą sobie z nimi tak dobrze. Mają też trochę więcej czasu dla siebie...

Ale!

Pomimo, że odpowiednio dobrane treści internetowe mogą mieć pozytywny wpływ na rozwój dzieci, to zbyt wczesne i intensywne korzystanie z urządzeń elektronicznych może być dla nich szkodliwe.

Niniejsza ulotka powstała z myślą o rodzicach dzieci w wieku od 0 do 6 lat. Prezentujemy w niej ograniczenia i porady związane z udostępnianiem dzieciom urządzeń mobilnych.

Trzeba wiedzieć...

Powszechnie wiadomo, że w pierwszych latach życia mózg człowieka rozwija się najintensywniej. Do prawidłowego rozwoju dziecko potrzebuje doświadczania świata wszystkimi zmysłami - zobaczyć, poczuć, usłyszeć, dotknąć. ograniczenie pola działania dziecka i rodzaju bodźców może mieć negatywny wpływ na rozwój struktur neuronowych jego mózgu.

grafika

Mózg dziecka potrzebuje również intensywnych doświadczeń z innymi osobami. Urządzenia takie jak telewizor, komputer nie zastąpią kontaktów z innymi ludźmi, wspólnej zabawy i innych doświadczeń, dzięki którym dzieci uczą się otaczającego je świata.

Jednak samo bycie z dzieckiem nie wystarczy. Musimy wchodzić z nim w interakcję, poświęcając mu jak najwięcej uwagi.

Badania i analizy coraz częściej wykazują też, że intensywne korzystanie z mediów elektronicznych w pierwszych latach życia negatywnie wpływa na jakość snu, pamięć, umiejętność koncentracji, czytania ze zrozumieniem, a także czytelne pisanie.

Między innymi według Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej (AAF)

grafika

Kiedy i jak

Dzieciom do drugiego roku życia nie zaleca się kontaktu z urządzeniami.

Udostępnianie urządzeń dotykowych dzieciom w wieku od 3 do 6 lat powinno być decyzją przemyślaną i obwarowaną szeregiem zasad. Najważniejsze z nich to:

  • dzieci mają dostęp jedynie do bezpiecznych i pożytecznych treści, dostosowanych do ich wieku,
  • nie powinny korzystać z urządzeń mobilnych codziennie,
  • jednorazowo dzieci nie powinny korzystać z urządzeń mobilnych dłużej niż 15-20 minut,
  • dzienny kontakt dzieci z wszelkimi urządzeniami ekranowymi nie powinien przekraczać od 30 minut do 2 godzin (w zależności od wieku dziecka),
  • rodzice powinni towarzyszyć dzieciom w korzystaniu z urządzeń mobilnych, tłumaczyć im to, co widzą na ekranie, wykorzystywać wspólny czas do interakcji,
  • nie należy udostępniać urządzeń mobilnych dzieciom przed snem; promieniowanie emitowane przez monitory tabletów i smartfonów źle wpływa na zasypianie i jakość snu,
  • nie należy traktować korzystania z urządzeń mobilnych jako nagrody, a zakazu ich używania jako kary.Podnosi to w oczach dzieci atrakcyjność tych urządzeń i wzmacnia przywiązanie do nich.
  • nie należy również używać urządzeń mobilnych do motywowania dziecka do jedzenia, treningu czystości itp.

Gdzie szukać pozytywnych treści

W poszukiwaniu pozytywnych treści na urządzenia mobilne warto skorzystać z popularnych wyszukiwarek (np. Google) - wpisanie odpowiedniego hasła, np. „aplikacje dla dzieci”, lub nazwy konkretnej aplikacji pozwoli zapoznać się z informacjami od dystrybutorów aplikacji oraz opiniami innych internautów. Wpisując nazwę aplikacji w serwisie YouTube, z dużym prawdopodobieństwem trafimy na film prezentujący jej działanie.

Katalog bezpiecznych aplikacji mobilnych BestApp

Szukając aplikacji dziecięcych, warto skorzystać z katalogu BestApp prowadzonego przez Fundację Dzieci Niczyje. Jest on dostępny jako aplikacja (dla systemu Android) oraz strona www.bestapp.fdn.pl.

W katalogu można odnaleźć ponad sto aplikacji mobilnych przyjaznych dzieciom podzielonych na osiem kategorii tematycznych: plastyczne, łamigłówki, zręcznościowe, muzyczne, językowe, przyrodnicze, matematyczne, inne. Każda aplikacja jest oznaczona specjalnymi ikonami informującymi o wieku odbiorców (3+, 5+) oraz zawartości reklam i mikropłatności wewnątrz aplikacji.

Necio - zabawa w internet

Dobrym wprowadzeniem dzieci w wieku przedszkolnym w świat Internetu i urządzeń mobilnych może być aplikacja mobilna Necio (dostępna dla systemów Android oraz iOS). Animacje i wierszyki recytowane przez tytułowego robocika są dobrym pretekstem do rozmów z dzieckiem o zagrożeniach online i ustalenia z nim zasad korzystania z Internetu i urządzeń elektronicznych. Necio to także teledyski, bajka, porady dla rodziców oraz propozycje zabaw poza Internetem.

Zabezpiecz, zanim udostępnisz

Przed udostęonieniem dziecku urządzenia warto zadbać o jego odpowiednie zabezpieczenie. W tym celu można skorzystać z dostępnych aplikacji kontroli rodzicielskiej. Dają one możliwość filtrowania treści, kontrolowania czasu i aktywności dziecka online itp. Aplikacje te dostępne są w sklepach online właściwych dla danego systemu operacyjnego.

Należy jednak zacząć od ustalenia hasła dostępu do urządzenia - zapobiegnie to niekontrolowanemu korzystaniu przez dziecko z tabletu lub smartfona. Następny krok to odpowiednie skonfigurowanie ustawień danego urządzenia.

Szczegółowe informacje na stronie: http://mamatatatablet.pl

Opracowano na podstawie informacji na stronie: Mama, Tata, tablet

  • Jolanta Andruszkiewicz
  • Barbara Dąbrowska

↑ spis treści ↑

Bezpieczne dziecko w internecie - to możliwe!

Oto kilka pożytecznych rad, jak bezpiecznie poruszać się w Sieci.

grafika

  • Paulina Filipowska
  • Monika Kaczmarczyk

↑ spis treści ↑

Rola integracji sensorycznej a rozwój mowy

System dotykowy

Dzieci z nieprawidłowym odczuwaniem bodźców dotykowych nie otrzymują adekwatnych informacji ze strony receptorów zmysłu dotyku. Dzieci z obronnością dotykową w obrębie jamy ustnej unikają:

  • mycia zębów,
  • spożywania pokarmów o określonej konsystencji i fakturze,
  • mycia twarzy,
  • krztuszą się podczas jedzenia,
  • mają nasilone odruchy wymiotne,
  • popijają każdy kęs.

Dzieci z podwrażliwością dotykową mają problemy z:

  • nieestetycznym jedzeniem,
  • jedzeniem pokarmów niejadalnych,
  • nie czują okruszków wokół ust,
  • doprowadzają się do zadławień.

Przykładowe ćwiczenia:

  • gryzienie gumowych elementów,
  • zabawy paluszkowe,
  • zawijanie dziecka w matę, koc,
  • ssanie kwaśnych żelków, mrożonych kostek lemoniady,
  • ugniatanie oburącz gąbki,
  • nakręcanie zabawek.

System słuchowy

U dzieci z zaburzeniami percepcji słuchowej stwierdza się niską aktywność układu przedsionkowego, który mieści się w uchu za narządem słuchu. Prawidłowy poziom percepcji słuchowej jest jednym z czynników, które warunkują rozwój mowy. Istnieje ścisły związek pomiędzy kształtowaniem się percepcji słuchowej a funkcjonowaniem układu przedsionkowego. Dziecko musi osiągnąć właściwy poziom percepcji sensorycznej w obrębie twarzy i wewnątrz aparatu artykulacyjnego zanim zacznie mówić.

Dysfunkcje percepcji słuchowej powodują:

  • zaburzenia mowy i komunikacji językowej,
  • mowa może być niewyraźna,
  • zbyt głośna lub zbyt cicha,
  • pojawiają się problemy w przypominaniu sobie słów oraz trudności w ich rozumieniu.

Przykładowe aktywności:

  • kołysanie się na huśtawce z jednoczesnym lokalizowaniem źródła dźwięku,
  • zabawy na deskorolce połączone z wydawaniem dźwięków,
  • zabawy w naśladowanie,
  • wskazywanie części ciała i nazywanie ich.

Literatura:

  • Rzeżnicka-Krupa J., Teoria integracji sensorycznej a proces diagnozy logopedycznej dzieci z zaburzeniami rozwoju(w:)Kruk-Lasock J., Sekułowicz M.(red.), Wczesnadiagnoza i terapia dzieci z utrudnieniami rozwoju. Interdyscyplinarne problemy, Wrocław 2004
  • Odowska – Szlachcic Bożenna, Terapia integracji sensorycznej, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2011

Opracowały:

  • Iwona Tchórzewska
  • Sylwia Trzonkowska
  • Katarzyna Lutow

↑ spis treści ↑

Dlaczego dzieci powinny jeść śniadanie?

Na to pytanie odpowie nam mgr Barbara Kędziak - dietetyk.

Coraz częściej słyszę, że dzieci przychodzą do przedszkola bez śniadania. Wynika to czasem z porannego pośpiechu, kiedy każda minuta jest na wagę złota, czasem z braku chęci ze strony dziecka....

Czy jest to rzeczywiście problem, nad którym warto się pochylić? I dlaczego śniadania są tak istotne, zwłaszcza dla dzieci?

1. Dlaczego dzieci powinny jeść śniadanie?

„Metabolizm człowieka jest tak zaprogramowany, ze najwięcej jedzenia potrzebuje w pierwszej połowie dnia. Jeśli dziecko nie zje śniadania w pierwszej połowie dnia ma niedożywiony mózg. Jest ospałe, nie ma szans się skoncentrować na tym, co się dzieje na lekcji, nie ma ochoty na aktywność fizyczną, bo nie ma energii. Skutkuje to też często złym nastrojem, negatywnym nastawieniem do wykonywanych zadań.”

2. O czym powinniśmy pamiętać komponując śniadanie dla naszych dzieciaków?

„Śniadanie powinno być zróżnicowane, zjedzone najpóźniej w ciągu godziny od wstania. Komponując posiłki trzeba pamiętać, że dzieci lubią proste dania z naturalnych produktów. Wprowadzając nowy produkt należy robić to stopniowo, powoli, serwować w różnych kombinacjach, tak aby nie zniechęcić dziecka.”

3. Co możemy podać?

Proponujemy naszym przedszkolakom i szkolniakom: owsiankę, omlety, naleśniki gryczane, jajecznicę, pudding chia, a dla niejadków budyń z tapioki. Polecamy też aby zawsze na stole stały warzywa: ogórek, pomidor, sałata, rzodkiewka, szczypiorek, tak aby zawsze dziecko mogło skubnąć. Warzywa można też ukryć w różnych pastach do chleba czy omlecie. Ważna też jest estetyka i sposób podania posiłku, dzieci lubią aby było kolorowo na talerzu.

4. A co z drugim śniadaniem?

W związku z tym, że posiłki powinny być spożywane regularnie, bardzo ważne jest spożywanie II śniadania czy obiadu w przedszkolu. Przedszkolaki przebywające w przedszkolu do 6 godzin powinni jeść co najmniej jeden posiłek – II śniadanie lub ciepłe danie, natomiast przebywający ponad 6 godzin powinni w tym czasie spożyć dwa posiłki.

5. Co może Pani polecić na drugie śniadanie?

Idealna śniadaniówka powinna się składać z dania głównego i przekąski: owoce + warzywa.

Danie główne to np. kanapka z pełnoziarnistego pieczywa z dodatkiem pieczonego mięsa, pasty jajecznej czy pasty z roślin strączkowych, porcja owsianki, naleśnik, placuszki z dynią, z jabłkiem z kasza jaglana, muffinki (mogą być na słono lub na słodko), humus + wafle ryżowe.

Przekąski warzywa+ owoce, czyli mogą być to: marchewki, papryka, ogórki, pomidorki koktajlowe, pieczone plasterki cukinii, kukurydza, groszek zielony z puszki, pieczony kalafior, owoce w całości lub w formie sałatki, musy owocowe, zielone koktajle, domowe żelki.

Warto też pomyśleć o małej przekąsce, jeśli dziecko zostaje dłużej w szkole albo w dni kiedy ma większy wysiłek fizyczny - coś na mały głód np. domowe batony owsiane, orzechy włoskie, laskowe, migdały, nasiona słonecznika, dyni, owoce suszone (rodzynki, plasterki jabłka, morele, figi) biszkopciki gryczane, ciastka dyniowe, chałwa sezamowa, chipsy owocowe.

Wielkość i kaloryczność II śniadania zależy od wieku dziecka, od tego jak duży ma apetyt, jak długo zostaje w szkole, czy je obiad w szkole czy zaraz po, czy ma lekcje wychowania fizycznego.

Co z piciem?

Ze względu na prawidłowe nawodnienie bardzo ważna jest ilość i jakość wypijanych płynów. Najlepiej zawartość płynów w organizmie uzupełniać wodą mineralną. Nadmiar spożywanych soków lub tzw. napojów owocowych powoduje przyjmowanie dodatkowych kalorii, dlatego najlepiej podawać dzieciom wodę z cytryną albo plasterkiem pomarańczy.

Pozdrawiamy

  • Agnieszka Kiluk
  • Justyna Zawadzka

↑ spis treści ↑

W zdrowym ciele zdrowy duch

O zdrowiu naszym i najbliższych decydujemy w znacznej mierze sami- zależy to od naszego stylu życia. Nieprawidłowe nawyki żywieniowe i coraz mniejsza aktywność fizyczna mają niekorzystny wpływ na nasz stan zdrowia.

Zasady zdrowego żywienia

  • Codzienna aktywność fizyczna i odpowiednia dieta są kluczem do zdrowia.
  • Podstawą prawidłowej diety jest różnorodność spożywanych produktów. Jedz 5 posiłków dziennie, w tym koniecznie śniadanie. Pamiętaj, że przerwy między posiłkami nie powinny być dłuższe niż 4 godziny
  • Znaczną część codziennej diety powinny stanowić warzywa i owoce
  • Pełnoziarnista produkty zbożowe ( chleb razowy czy pełnoziarnisty,grube kasze) powinny być głównym źródłem energii
  • Codziennie, co najmniej dwa razy spożywaj mleko i jego przetwory: jogurty, kefiry, czy sery
  • Spożywaj mniej tłuszczów zwierzęcych, więcej roślinnych.
  • Spożywaj głównie mięso drobiowe, ryby oraz nasiona roślin strączkowych:grochu, fasoli, soi
  • W codziennej diecie ograniczaj spożycie cukru i soli.
  • Dostarczaj organizmowi wystarczającą ilość płynów( głównie wody) – minimum 2 litry dziennie

Aktywność fizyczna

grafika

Codzienna aktywność fizyczna i odpowiednia dieta sprzyja rozwojowi organizmu i zachowaniu zdrowia. Wysiłek fizyczny rozwija mięśnie , wpływa na prawidłowy wzrost i kształt kości., rozwija układ krążeniowo–oddechowy, podnosi sprawność i wydolność fizyczną, korzystnie wpływa na dobre samopoczucie. Niedostatek ruchu powoduje, że rosnący organizm nie osiąga pełni rozwoju,wzrasta ryzyko wystąpienia nadwagi, otyłości oraz innych chorób i zaburzeń cywilizacyjnych. Do poprawy kondycji warto wykorzystać każdą codzienną okazję: spacer z psem, sprzątanie domu czy ogrodu,chodzenie po schodach zamiast windy, taniec jako formę relaksu, lub wyjście na basen. Wybierajmy formy aktywności , które możemy realizować wspólnie z rodziną i które będą dostosowane do pory roku oraz do możliwości najbliższych.

Aktywność fizyczną należy rozpoczynać od niewielkich obciążeń, a potem stopniowo zwiększać ją w miarę poprawy wydolności. Należy starać się być aktywnym fizycznie 30–60 minut dziennie.

Kilka słów o bezpieczeństwie

grafika

Wakacje to szczególny czas dla całej rodziny, kiedy wielu z nas wyjeżdża na urlop, a dzieci i młodzież spędzają wakacje nad wodą, w górach, czy na koloniach. Towarzyszące wypoczynkowi odprężenie sprawia, że często zapominamy o podstawowych zasadach bezpieczeństwa. Chcąc więc ograniczyć zagrożenie skorzystajcie Państwo z naszych porad:

  • zapewnijcie dziecku maksimum opieki i zainteresowania;
  • nauczcie dziecko nie brania nic od obcych (lizaków, cukierków, itp.);
  • zabrońcie mu otwierania drzwi pod nieobecność domowników;
  • zabrońcie oddalania się z nieznajomym, czy wsiadania do jego samochodu;
  • nauczcie ostrożności przy zabawie w pobliżu wody, placu budowy, ruchliwych ulic, itp. niebezpiecznych miejsc;
  • nauczcie dziecko poruszania się po drodze pieszo czy rowerem;
  • zabrońcie mu chwalenia się innym co fajnego jest w domu;
  • dowiedzcie się z kim ono przebywa podczas zabawy poza domem (wypytajcie o koleżanki, kolegów - co robią, gdzie mieszkają.

Przestrzegajcie swoje dziecko przed kontaktami z dzikimi zwierzętami, bezpańskimi psami, które choć miłe i spokojne mogą być niebezpieczne i np. dotkliwie pogryźć czy zarazić wścieklizną. Uczcie dziecko, że nie wolno podchodzić do zwierzęcia, które nie ucieka przed nami, nie wolno go głaskać lub drażnić w jakikolwiek sposób. W razie kontaktu z psem zachowajcie spokój, nie uciekajcie, nie krzyczcie, nie patrzcie mu w oczy, nie wykonujcie szybkich ruchów. Jeżeli pies zaatakuje przyjmijcie postawę żółwia. Kucnijcie, zwińcie się w kłębek chroniąc głowę, szyję i brzuch.

Wychodząc z domu

  • dokładnie zamykajcie drzwi i okna;
  • informujcie pozostałych domowników czy znajomych gdzie wychodzicie, z kim i kiedy wrócicie;
  • ostrożnie podchodźcie do nowych znajomości - nie każdy może mieć dobre intencje;

Podczas pobytu nad wodą

grafika

  • pamiętajcie, że najbezpieczniejsza kąpiel to ta w miejscach odpowiednio zorganizowanych i oznakowanych, będących pod nadzorem ratowników, czy funkcjonariuszy Policji Wodnej
  • bawiąc się w wodzie nie zakłócajcie wypoczynku i kąpieli innym, przede wszystkim nie krzyczcie, nie popychajcie innych;
  • nie wrzucajcie przedmiotów do wody;
  • nigdy nie skaczcie do wody w miejscach nierozpoznanych;
  • jeśli dzieci są w wodzie miejcie nad nimi ciągły nadzór, również gdy potrafią pływać. Zwykłe zachłyśnięcie wodą może skończyć się utonięciem;
  • nie pozostawiajcie na brzegu swoich rzeczy bez opieki. Jeśli są one cenne to oddajcie je lepiej do przechowalni lub pozostawcie w domu;
  • korzystając ze sprzętu pływającego zawsze sprawdzajcie jego sprawność i ubierajcie kamizelkę ratunkową. Bezwzględnie zakładajcie kamizelkę dziecku;
  • nie pływajcie łódkami, kajakami, rowerami czy motorówkami zbyt blisko kąpiących się;
  • korzystając z materaca nie odpływajcie zbyt daleko od brzegu.

Do zobaczenia po wakacjach

Nauczycielki:

  • Marzanna Bujak
  • Urszula Łaszcz

↑ spis treści ↑

Informacje dla rodziców dzieci, które rozpoczną naukę w szkole podstawowej

Rozpoczęcie nauki w szkole to przełomowy moment w życiu dziecka, a także jego rodziny. Najbliższe lata będą okresem bardzo ważnym nie tylko z powodu zdobywanej przez dziecko wiedzy, ale także czasem istotnym dla jego zdrowia. W wieku szkolnym może rozwinąć się szereg poważnych problemów zdrowotnych, takich jak wady postawy, zaburzenia wzroku czy otyłość. W tym wieku także kształtuje się wiele nawyków, utrwalają się zachowania, które będą umacniać zdrowie lub jemu szkodzić.

Państwa dziecko powinno zostać tak przygotowane w rodzinie i szkole, aby umiało żyć zdrowo i bezpiecznie.

Na ten piękny okres w życiu Państwa Rodziny Państwowa Inspekcja Sanitarna przygotowała parę uwag które mają na celu zwrócić Państwa uwagę na kilka istotnych problemów zdrowia Waszych dzieci, a zwłaszcza podkreślić to, co można zrobić, aby ich zdrowie umocnić i zapobiec chorobom. Jeśli skorzystacie Państwo chociaż z niektórych zaleceń, to trud jej autorów nie pójdzie na marne.

Plecaki szkolne

Z kolejnych badań przeprowadzonych przez Państwową Inspekcję Sanitarna wynika, ze około 40% uczniów szkół podstawowych nosi zbyt ciężkie plecaki! Masa plecaka wraz z zawartością nie powinna być większa niż 10% masy dziecka. Plecak nie powinien zmieniać naturalnego sposobu chodzenia i stania.

Co mogą zrobić rodzice?

  • Kupić dobry plecak:
    • lekki - niektóre plecaki, nawet bez zawartości, mogą ważyć około 2 kilogramów i więcej;
    • zaopatrzony w regulowane, miękkie i szerokie szelki - regulacja pozwala na ścisłe przyleganie plecaka do kręgosłupa, a odpowiednio szerokie szelki nie wrzynają się w ramiona;
    • z usztywnioną ścianką tylną, uwypukloną w dolnej części ze względu na naturalna krzywiznę kręgosłupa;
    • z przegródkami w środku - umożliwia to równomierne rozłożenie zawartości plecaka oraz utrzymanie ładu i porządku.
  • Zwrócić uwagę na dobór zeszytów - zrezygnujmy z grubych zeszytów w sztywnych okładkach na rzecz zeszytów cieńszych i w miękkiej oprawie. Te ostatnie może nie są tak efektowne i trwałe, lecz na pewno są lżejsze i dają odpocząć kręgosłupom naszych dzieci.
  • Zaopatrzyć dziecko w lekkie i wyłącznie niezbędne przybory szkolne - np. zrezygnować z wieloczęściowych, bogato wyposażonych piórników.
  • Sprawdzać zawartość plecaków - wiele dzieci nosi do szkoły zabawki, kosmetyki, urządzenia do odsłuchu muzyki, zbędne w danym dniu podręczniki i zeszyty, inne przybory, a nawet kanapki i napoje z tygodnia itp.

W ogólnym rozrachunku ma to wpływ na zwiększenie wagi plecaka/tornistra.

Na co jeszcze rodzice mogą zwrócić uwagę:

Stanowisko pracy ucznia

W szkole i w domu każde dziecko powinno mieć stolik i krzesło właściwie dobrane do swojego wzrostu Wielogodzinne przebywanie uczniów w szkole wymaga zapewnienia im odpowiedniego stanowiska pracy. Oznacza to, że dla ucznia o określonym wzroście i określonej wysokości podkolanowej powinno być zapewnione odpowiednie krzesło i stół. Właściwy dobór umeblowania określa Polska Norma. Ustalono w niej 8 numerów mebli. Każdemu numerowi mebli przypisano określony kod kolorystyczny, który przedstawia poniższa tabela.

numer zestawu (krzesło + ławka) wysokość (w cm) zakres wzrostu ucznia (w cm) kod koloru
siedziska, krzesła pulpitu, stolika
0214080-95BIAŁY
I264693-116POMARAŃCZOWY
II3153108-121FIOLETOWY
III3559119-142ŻÓŁTY
IV3864133-159CZERWONY
V4371146-176,5ZIELONY
VI4676159-188NIEBIESKI
VII5182174-207BRĄZOWY

Takimi kodami kolorystycznymi lub numerami powinny być oznakowane stoły i krzesła szkolne. Istotne jest także, aby meble były właściwie skompletowane. Przy stole oznakowanym określonym numerem lub określonym kolorem nie może stać krzesło oznakowane innym numerem lub innym kolorem.

Wiedząc, jakiego wzrostu jest nasze dziecko, łatwo można sprawdzić, w jakim zestawie mebli szkolnych powinno siedzieć.

W szkołach województwa warmińsko-mazurskiego spotkać można przymiary wzrostowe. Są to listwy z kolorami wymalowanymi na określonych wysokościach (zgodnie z powyższą tabelą). Przymiary znajdują się w klasach lub na korytarzach szkolnych. Mogą służyć dzieciom do samodzielnego sprawdzenia, czy mają stanowisko dostosowane do swojego wzrostu.

Oświetlenie

Bardzo ważnym elementem wpływającym na komfort pracy ucznia jest właściwe oświetlenie - zarówno naturalne jak i sztuczne.

Nieprawidłowe oświetlenie może powodować m.in.:

  • osłabienie wzroku,
  • szybsze męczenie,
  • bóle głowy,
  • łzawienie,
  • zaczerwienienie powiek i spojówek,
  • pogorszenie ogólnego samopoczucia.

Dbajmy, aby miejsce „pracy” ucznia było właściwie oświetlone – nie za słabo, ale też nie oślepiało pracującego ucznia. Stolik ucznia należy usytuować w taki sposób, aby praca ręką nie zasłaniała padającego światła.

Jest to część z problemów dotyczących zdrowia dzieci z którymi zderzą się rodzice uczniów idących do szkoły. Problemów które rodzice mogą zminimalizować w środowisku domowym.

↑ spis treści ↑

Wspomaganie rozwoju mowy dziecka - rady dla rodziców

Prawidłowy rozwój mowy dziecka wpływa na globalny rozwój jego osobowości. Dziecko poznaje otaczający świat dzięki rozumieniu mowy, a umiejętność mówienia pozwala mu wyrazić swoje spostrzeżenia, uczucia, pragnienia. Rozwój mowy dziecka przyspieszają częste kontakty słowne z otoczeniem. Zaniedbania w tym względzie mogą spowodować opóźnienie mowy u dziecka lub jej zaburzenia.

Optymalne warunki dla prawidłowego rozwoju mowy rodzice mogą zapewnić dziecku już od momentu jego narodzin. Są bo wiem osobami przebywającymi z dzieckiem najdłużej, mają więc największe możliwości wpływania na jego rozwój. Są też pierwszym i najważniejszym wzorem, który dziecko będzie próbowało naśladować.

Co powinni, a czego nie powinni robić rodzice, aby wspomagać rozwój mowy dziecka? Oto najważniejsze zalecenia:

Tak postępujmy:

  • Mówmy do dziecka, już od pierwszych dni jego życia, dużo i spokojnie. Nie podnośmy głosu zwracając się do niego.
  • Nasze wypowiedzi powinny być poprawne językowo, budujmy krótkie zdania, używajmy prostych zwrotów, modulujmy własny głos.
  • Kiedy dziecko wypowie jakieś słowo, zdanie starajmy się rozszerzyć jego wypowiedź, dodając jakieś słowa.
  • Mówmy dziecku co przy nim robimy, co dzieje się wokół niego. Niech mowa towarzyszy spacerom, zakupom, pracom domowym.
  • Mówmy do dziecka zwracając uwagę, aby widziało naszą twarz - będzie miało okazję do obserwacji pracy artykulatorów.
  • Karmienie piersią zapewni dziecku prawidłowy rozwój układu artykulacyjnego.
  • Od najmłodszych lat uczymy dbałości o higienę jamy ustnej. Pamiętajmy, aby dziecko nauczyło się gryźć i żuć.
  • Zwracajmy uwagę, aby dziecko oddychało nosem; w przypadku, gdy dziecko oddycha ustami, prosimy pediatrę o ustalenie przyczyny.
  • Odpowiadajmy na pytania dziecka cierpliwie i wyczerpująco.
  • Opowiadajmy i czytajmy dziecku bajki, wierszyki, wyliczanki. Uczmy krótkich wierszy na pamięć.
  • Oglądajmy z dzieckiem obrazki: nazywajmy przedmioty i opisujmy sytuacje prostymi zdaniami.
  • Śpiewajmy z dzieckiem. Jest to ćwiczenie językowe, rytmiczne, a zarazem terapeutyczne.
  • Rysujmy z dzieckiem, mówmy co kreślimy - "...teraz rysujemy kotka. To jest głowa, tu są oczy, nos...". Zachęcajmy dziecko do wypowiedzi nt. rysunku.
  • Wspólnie oglądajmy telewizję, wybierajmy programy właściwe dla wieku dziecka. Komentujmy wydarzenia pojawiające się na ekranie, rozmawiajmy na ich temat.
  • Starajmy się, aby zabawy językowe i dźwiękonaśladowcze znalazły się w repertuarze czynności wykonywanych wspólnie z dzieckiem. Wybierajmy do zabaw właściwą porę
  • Zachęcajmy swoje dziecko do mówienia (nie zmuszajmy!); chwalmy je za każdy przejaw aktywności werbalnej; dostrzegajmy każde, nawet najmniejsze osiągnięcie, nagradzając je pochwałą.
  • Dołóżmy wszelkich starań, aby rozmowa z nami była dla dziecka przyjemnością.
  • Jeżeli dziecko osiągnęło już wiek, w którym powinno daną głoskę wymawiać, a nie robi tego, skonsultujmy się z logopedą.
  • Jeżeli dziecko ma nieprawidłową budo we narządów mowy (rozszczepy warg, podniebienia, wady zgryzu lub uzębienia), koniecznie zapewnijmy mu opiekę lekarza specjalisty, ponieważ wady te są przyczyną zaburzeń mowy.

Tego nie róbmy

  • Unikajmy podawania dziecku smoczka typu "gryzak", zwracajmy uwagę, aby dziecko nie ssało palca. Następstwem tych niepożądanych zachowań mogą być wady zgryzu, które prowadzą do wad wymowy, np. wymowa międzyzębowa.
  • W trakcie rozmowy z dzieckiem unikajmy zdrobnień i spieszczeń (języka dziecinnego), dostarczając dziecku prawidłowy wzorzec językowy danego słowa.
  • Nie zaniedbujmy chorób uszu, gdyż nie leczone mogą prowadzić do niedosłuchu, a w następstwie do dyslalii lub niemoty.
  • Nie gaśmy naturalnej skłonności dziecka do mówienia obojętnością, cierpką uwagą, lecz słuchajmy uważnie wypowiedzi, zadawajmy dodatkowe pytania, co przyczyni się do korzystnego rozwoju mowy.
  • Nie poprawiajmy wymowy dziecka żądając, by kilkakrotnie powtarzało dane słowo. Niech z naszego języka znikną słowa :"Powtórz ładniej", "Powiedz lepiej". Wychowanie językowe to nie tresura.
  • Nie zawstydzajmy, nie karzmy dziecko za wadliwą wymowę.
  • Nie zmuszajmy dziecka leworęcznego do posługiwania się ręką prawą w okresie kształtowania się mowy. Naruszanie w tym okresie naturalnego rozwoju sprawności ruchowej zaburza funkcjonowanie mechanizmu mowy. Często prowadzi to do zaburzeń mowy, a w szczególności do jąkania.
  • Nie wymagajmy od dziecka zbyt wczesnego wymawiania poszczególnych głosek. Dziecko nie przygotowane pod względem sprawności narządów artykulacyjnych, niedostatecznie różnicujące słuchowo dźwięki mowy, a zmuszane do wymawiania zbyt trudnych dla niego głosek, często zaczyna je zniekształcać. W ten sposób przyczyniamy się do powstawania błędnych nawyków artykulacyjnych, trudnych do zlikwidowania.
  • Emilia Bacławska
↑ spis treści ↑

Dziecko ciągle choruje? 10 rad, by wreszcie było zdrowe

grafika

1. Mikstury pełne zdrowia

Warto do codziennego menu dodać napoje, które wzmacniają odporność, działają antybakteryjnie i antywirusowo. To może być woda z dodatkiem świeżego imbiru i dużej ilości cytryny albo napar z liści malin. Dobrze działają świeżo wyciskane soki z owoców cytrusowych albo smoothie na bazie szpinaku, z dodatkiem awokado, kiwi i imbiru. Co ważne, trzeba podawać dziecku przynajmniej szklankę dziennie. Można też przygotować domowe syropy na lepszą odporność - do szklanki miodu dodać sok z jednej cytryny, kawałek imbiru i świeży tymianek lub gałązki lawendy. Codziennie trzeba wypić trzy łyżki syropu o różnych porach dnia.

grafika

2. Hartowanie

Ale tylko wtedy, kiedy dziecko jest w pełni zdrowe. Może to być zabawa na koniec kąpieli – prysznic ciepło-chłodny, z tym że strumień chłodnej wody powinien być na końcu. Poprawia on krążenie i ukrwienie tkanek, pobudza pracę serca. Także sam spacer w chłodne dni hartuje organizm. Można też zezwolić smykowi na chodzenie boso po kałużach, ale w ciepłe dni jesienne lub wiosenne i po krótkiej (maksymalnie 5 minut, ale wystarczy nawet minuta) zabawie dobrze wytrzeć mu stopy i założyć ciepłe skarpetki.

grafika

3. Ruch na świeżym powietrzu

Do rodzinnego grafiku zajęć należy codziennie wpisać dwugodzinny spacer, nawet w deszczowy czy mroźny dzień. Wystarczy malca odpowiednio ubrać i zapewnić sporo ruchu, by się rozgrzewał. Z zakatarzonym dzieckiem, które nie ma innych niepokojących objawów, tj. gorączka, również można (a nawet trzeba) pójść na spacer. Świeże powietrze pomoże oczyścić drogi oddechowe, a dobrze dotleniony organizm będzie łatwiej zwalczał infekcję.

grafika

4. Szybka reakcja

Jeśli dziecko wraca z przedszkola „niewyraźne”, odmawia zjedzenia ulubionych dań, jest śpiące i marudne, warto założyć, że łapie je jakaś choroba. I nie czekając na pierwsze objawy, wspomóż układ odpornościowy w walce z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Antybakteryjnie i antywirusowa zadziała syrop z cebuli z miodem oraz ciepłe mleko z miodem i czosnkiem. Nawet jeśli pomylisz się z diagnozą, takie „domowe leki” maluchowi nie zaszkodzą. Nie zaszkodzi także większa dawka odpoczynku i snu, więc nie zważając na porę dnia, połóż smyka do łóżka.

grafika

5. Lepiej chłodniej niż za ciepło

Temperatura optymalna w pokoju dziecięcym powinna wynosić 21 st. C w dzień i 20 st. C w nocy, nawet w sezonie grzewczym (nie podkręcaj kaloryferów na maksymalną temperaturę). Gdy będzie wyższa, suche powietrze źle wpłynie na śluzówkę nosa, która stanowi ochronę przed wnikaniem drobnoustrojów chorobotwórczych do organizmu. Ubieraj dziecko do przedszkola na cebulkę i wytłumacz, by zdejmowało lub zakładało warstwy ubrań w zależności od tego, czy jest mu ciepło, czy zimno.

grafika

6. Odpowiednia dieta

Warto przypilnować codziennego menu malca, by znajdowały się w nim produkty wzmacniające odporność. Dziecko powinno jeść produkty obfitujące w witaminę C, czyli cytrusy, szpinak, natkę pietruszki, paprykę. Codziennie powinno sięgać po produkty będące źródłem probiotyków, np. jogurty, kiszonki. Układ odpornościowy wspierają też kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, których źródłem są tłuste ryby morskie, oliwa z oliwek.

grafika

7. Preparaty ziołowe

Antywirusowo i antybakteryjnie działa jeżówka. Także aloes ma działanie przeciwzapalne i zwalcza bakterie. Napar z tymianku słynie z właściwości antybakteryjnych, zaś przyjmowany w trakcie infekcji łagodzi ból gardła. Dziecku posmakuje tymianek w połączeniu z miodem albo można słodzić herbatę miodem tymiankowym. Antybakteryjnie działa również szałwia, która może być również stosowana zewnętrznie do płukania jamy ustnej i gardła.

grafika

8. A może to alergia?

Jeśli dziecko ciągle choruje, warto sprawdzić, czy coś je nie uczula. Alergia może być przyczyną częstych infekcji, zwłaszcza nawracających infekcji górnych dróg oddechowych, zapalenia zatok i ucha. Katar alergiczny zwykle jest bardziej obfity i wodnisty niż katar w przebiegu infekcji.

grafika

9. Wizyta u immunologa

Jeśli mimo stosowania domowych sposobów na odporność dziecko nie przestaje chorować – z jednej infekcji przechodzi w drugą – warto sprawdzić, jak działa jego układ immunologiczny. W diagnostyce pomocny będzie immunolog – zaleci wykonanie badań, przeanalizuje dietę i styl życia dziecka. Może przepisać leki poprawiające odporność.

grafika

10. Wsparcie szczepionek

Warto rozważyć szczepienia dodatkowe: przeciwko pneumokokom i meningokokom, jak również grypie. W dniu szczepienia dziecko powinno być jednak zdrowe.

grafika
↑ spis treści ↑

UWAGA DZIECKO – JAK UNIKAĆ WYPADKÓW DROGOWYCH Z UDZIAŁEM DZIECI?

Wraz z szybciej zapadającym zmierzchem i pogarszającą się pogodą, drogi stają się mniej bezpiecznym miejscem, także dla dzieci. W 2016 roku w Polsce odnotowano 2 973 wypadki z udziałem dzieci w wieku 0-14 lat. Edukacja najmłodszych jako pieszych, pasażerów, czy rowerzystów, ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia ich bezpieczeństwa na drodze.

Co jeszcze może zrobić rodzic lub opiekun, żeby dziecko było świadomym uczestnikiem ruchu drogowego?

grafika

Dziecko w samochodzie

Pamiętajmy, że dziecko jako pasażer, także jest uczestnikiem ruchu drogowego. W Unii Europejskiej co roku śmierć ponosi ponad 600 dzieci w wieku 0-14 lat co stanowi 2,4% wszystkich ofiar śmiertelnych wypadków drogowych 1. W zeszłym roku w Polsce odnotowano 2 973 wypadki z udziałem dzieci, z czego 72 zdarzenia były śmiertelne, a 3 260 dzieci doznało w nich obrażeń2. W tym samym roku wskaźnik zagrożenia wypadkami polskich dzieci był o ponad 50% wyższy niż średnio w UE3. – Niedostosowanie prędkości jazdy do warunków panujących na drodze, brawura, pośpiech często są przyczyną wypadków. Na drodze, często popełnianym błędem jest niewłaściwe przygotowanie do jazdy – niezapinanie pasów, brak lub niewłaściwie zamontowany fotelik bezpieczeństwa dla dzieci, usterki w oświetleniu pojazdu – mówi mł.insp. Agata Krysiak

Wiedza gwarancją bezpieczeństwa

Sprawcami niebezpiecznych sytuacji na drogach, niekiedy bywają także dzieci. Dlatego warto je edukować już od najmłodszych lat. W 2016 roku w Polsce odnotowanych zostało 796 wypadków drogowych, których sprawcami były dzieci w przedziale wiekowym 0-14 lat, w wypadkach tych zginęło 18 dzieci, a 776 zostało rannych4. – Część tych zdarzeń wynikała z braku dostatecznej wiedzy na temat bezpiecznych zachowań w ruchu drogowym, co przejawia się między innymi przechodzeniem przez ulicę na czerwonym świetle, czy w niedozwolonych miejscach, poruszaniem się nieodpowiednią stroną drogi, wybieganiem na jezdnię – komentuje mł.insp. Agata Krysiak.

Dobra widoczność to podstawa

Bez względu na to w jaki sposób dziecko porusza się po drodze – jako pieszy, rowerzysta, czy pasażer, powinno być widoczne dla pozostałych uczestników ruchu. Podstawowym elementem każdego okrycia wierzchniego oraz plecaka powinny być odblaski. To one, poprzez odbijanie świateł umożliwiają dostrzeżenie najmłodszych w warunkach niedostatecznej widoczności, co często chroni przed potrąceniem przez samochód. Jednakże samo bycie widocznym na drodze nie gwarantuje pełnego bezpieczeństwa, jeżeli dziecko nie wie w jaki sposób powinno poruszać się w ruchu ulicznym. Tu nieoceniona jest rola osób dorosłych, w tym opiekunów i nauczycieli, którzy nauczą najmłodszych prawidłowych zachowań poza domem.

grafika

Przykład idzie z góry

Dorośli oprócz teoretycznej wiedzy powinni w praktyce pokazać dziecku jak należy bezpiecznie i mądrze uczestniczyć w ruchu drogowym, dlatego:

  • wyrób w dziecku nawyk korzystania z fotelika bezpieczeństwa i zapinania pasów w samochodzie
  • wytłumacz dziecku, aby nie rozpraszało zabawą kierowcy podczas jazdy
  • zwróć uwagę, aby dziecko czekając na autobus lub tramwaj, stało na przystanku w bezpiecznej odległości od krawędzi jezdni lub torów
  • przypomnij dziecku, aby pamiętało o trzymaniu się poręczy podczas jazdy komunikacją miejską, a nie było zaabsorbowane np.: grą na telefonie
  • kiedy twoje dziecko jest rowerzystą, pamiętaj aby założyło kask, odblaski, ochraniacze na kolana oraz łokcie
  • pamiętaj, aby wyrobić w dziecku nawyk czekania na zielone światło na przejściu dla pieszych
  • nie przechodź przez ulicę na skróty, pokaż dziecku wyznaczone, bezpieczne przejścia dla pieszych
  • uświadom dziecku, że pieszy może korzystać z drogi dla rowerów tylko gdy nie ma chodnika lub drogi dla pieszych, wówczas ustępuje miejsca rowerzystom
  • wytłumacz dziecku, że najbezpieczniej poruszać się po chodniku, a gdy nie ma chodnika lub drogi dla pieszych, należy poruszać się poboczem idąc „gęsiego”, lewą stroną drogi
  • omawiaj z dzieckiem znaczenie poszczególnych znaków drogowych, pomimo znajomości przepisów zawsze należy zachować ostrożność i rozsądek na drodze
  • przygotuj dziecko do pokonywania drogi do szkoły i z powrotem, pokonaj kilkukrotnie razem z dzieckiem codzienne trasy np.: z domu do szkoły, do kolegów, których często odwiedza, aby wspólnie poznać okolicę i omówić ewentualne zagrożenia
  • rozmawiaj i tłumacz dlaczego należy stosować się do zasad dotyczących bezpieczeństwa na drodze – edukacja rodzicielska z pewnością wpłynie na bezpieczeństwo dziecka.

Zapamiętaj!

Stosowanie się do zasad bezpieczeństwa ruchu drogowego zarówno dzieci jak i dorosłych, może realnie wpłynąć na wzrost bezpieczeństwa na polskich drogach. Konsekwentna edukacja najmłodszych oraz współdziałanie dorosłych zaangażowanych w wychowanie dzieci, ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia tego celu. Dzieci powinni edukować zarówno rodzice jak szkoła. Szkoły mogą brać udział w specjalnych programach edukacyjnych, dzięki którym dzieci uczą się zasad bezpiecznego zachowania w różnych sytuacjach życiowych, w tym na drodze.

1 Źródło: Polskie Obserwatorium Ruchu Drogowego, [link], 2017

2 Raport Komendy Głównej Policji „Wypadki drogowe w Polsce w 2016 roku”, s. 38 Warszawa 2017

3 Źródło: Polskie Obserwatorium Ruchu Drogowego, [link], 2017

4 Raport Komendy Głównej Policji „Wypadki drogowe w Polsce w 2016 roku”, s. 44 Warszawa 2017

↑ spis treści ↑

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ełku informuje:

grafika

W roku 2017 Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach przypada na 18 listopada

Tego dnia z inicjatywy Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób ECDC w wielu państwach przeprowadzane są kampanie społeczne mające na celu zwiększenie świadomości dotyczącej odpowiedzialnego stosowania antybiotyków, a także ryzyka, jakie niosą ze sobą te substancje. Od czasu wprowadzenia penicyliny w 1940 roku naukowcy opracowali do dziś ponad 150 antybiotyków, które uratowały życie setek milionów ludzi i drastycznie ograniczyły liczbę zgonów na skutek zapalenia płuc, zapalenia jelit, biegunki, błonicy i wielu innych infekcji. Powszechna dostępność leków antybakteryjnych wiąże się jednak z pewnymi problemami – jednym z najpoważniejszych jest zbyt częste stosowanie antybiotyków, przez co niebezpieczne bakterie stają się coraz bardziej odporne na ich działanie. Wtedy też konieczne staje się stosowanie innych antybiotyków, co z kolei zwiększa ryzyko groźnych powikłań. Innym częstym błędem jest nieuzasadnione przyjmowanie antybiotyków, na przykład w przypadku zwykłego przeziębienia czy grypy, wywoływanej przez wirusy, przeciwko którym antybiotyki po prostu nie działają. Edukacyjny wymiar obchodów Dnia Wiedzy o Antybiotykach dotyczy zatem nie tylko pacjentów, ale również lekarzy.

Wiele osób wciąż uważa, że antybiotyki są dobre na wszystko. Tymczasem w krajach, gdzie sprawy zdrowia publicznego traktuje się bardzo poważnie, próbuje się ograniczyć pozamedyczne stosowanie leków tej grupy, a także racjonalizować ich przepisywanie przez lekarzy – mówi prof. Waleria Hryniewicz, Konsultant Krajowy w dziedzinie mikrobiologii lekarskiej.

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Ełku włączyła się w propagowanie wiedzy o antybiotykach. Związane jest to, zarówno z Europejskim Dniem Wiedzy o Antybiotykach, jak i propagowaniem świadomego i odpowiedzialnego przyjmowania antybiotyków.

Antybiotyki to cenne leki, ale nie możemy żyć w przekonaniu, że zawsze będziemy mogli po nie sięgać. Związane jest to z narastającym zjawiskiem antybiotykooporności, które może doprowadzić do osłabienia naszych możliwości leczenia chorób zakaźnych i zniweczenia postępów uzyskanych w ochronie zdrowia.

Głównym tematem Europejskiego Dnia Wiedzy o Antybiotykach będzie propagowanie racjonalnego stosowania antybiotyków zarówno wśród społeczeństwa jak i profesjonalistów medycznych.

W/w propozycje są aktualne praktycznie przez cały rok, a szczególnie w sezonie jesienno-zimowo-wiosennym, wówczas gdy jesteśmy szczególnie narażeni na wszelkiego typu zachorowania, przeziębienia.

Więcej informacji na stronach Ministerstwa Zdrowia, Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

(na podstawie materiałów MZ, GIS, internetowych) Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Ełku

↑ spis treści ↑

Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu

Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu przypada zawsze w trzeci czwartek listopada. Święto to narodziło się w Stanach Zjednoczonych z inicjatywy dziennikarza Lynna Smitha, który w 1974 roku zaapelował do czytelników swojej gazety, aby przez jeden dzień nie palili papierosów. W efekcie, aż 150 tysięcy ludzi spróbowało przez jedną dobę wytrzymać bez palenia. Zachęcone powodzeniem akcji Amerykańskie Towarzystwo Walki z Rakiem uznało trzeci czwartek listopada (tydzień przed obchodzonym w Stanach Zjednoczonych Dniem Dziękczynienia) za Dzień Rzucania Palenia.

Już od 26 lat w Polsce, a dokładnie od 1991 roku w każdy trzeci czwartek listopada, obchodzimy Światowy Dzień Rzucania Palenia. Jest to okazja dla tysięcy palaczy, by tego dnia zerwać z nałogiem. W tym roku dzień ten przypada 16 listopada.

Cel Światowego Dnia Rzucania Palenia Tytoniu w Polsce

Realizację planu Europy, a co za tym idzie i Polski, wolnej od dymu tytoniowego osiągamy poprzez tworzenie społecznego i politycznego poparcia idei - organizowanie w skali populacyjnej, ogólnokrajowej i lokalnej kampanii zdrowotnych promujących zdrowy, wolny od dymu tytoniowego styl życia.

Współdziałanie wielu różnorodnych instytucji i organizacji, w tym środków masowego przekazu, pozwoli na zwiększenie zakresu i zasięgu działań profilaktycznych oraz stworzy efektywnie działającą koalicję na rzecz poprawy zdrowia społeczeństwa.

Działania te mają często znacznie większy wpływ na postawy zdrowotne społeczeństwa, a w konsekwencji na stan zdrowia obywateli, niż niektóre formy medycyny klasycznej - stosującej kurację np. farmakologiczną.

Palenie papierosów prowadzi do silnego uzależnienia od nikotyny. Mózg osoby palącej zmienia swoją biochemię oraz koduje, że nikotyna to dla niego przyjemność.Jest to jednak zabójcza przyjemność - palenie papierosów bardzo niekorzystnie wpływa na nasze zdrowie. Chcesz się nadal truć - jeśli nie? To rzuć!

Eksperci zachęcając do rzucania palenia podkreślają, że organizm nawet po wieloletnim trwaniu w nałogu jest w stanie naprawić szkody wyrządzone przez dym tytoniowy. Układ krążenia już w kilka dni po zaprzestaniu palenia poprawia się, a płuca zaczynają oczyszczać ze szkodliwych substancji. Dzięki temu zwiększa się wydolność organizmu, ustaje kaszel, przybywa energii, skóra i włosy odzyskują blask, a także znika uczucie duszności.

Celem tegorocznej kampanii jest trwała zmiana zachowań zdrowotnych, poprzez zwrócenie uwagi na problem braku poszanowania prawa osób niepalących, dzieci, kobiet w ciąży do przebywania w środowisku wolnym od dymu tytoniowego, oraz na nieprzestrzeganie zakazu palenia w miejscach użyteczności publicznej.

Zwracamy się również z apelem do wszystkich, którym zależy na losie najmłodszych:

Uwolnijmy nasze dzieci od dymu tytoniowego!

W Polsce każdego roku rodzi się 120-140 tys. dzieci, które podczas pierwszych 9-ciu miesięcy istnienia razem z matką, są eksponowane na setki niszczących zdrowie związków chemicznych, zawartych w dymie tytoniowym. Obecnie stwierdzono w dymie tytoniowym koktajl ponad 7 000 związków chemicznych w tym ponad 70 substancji rakotwórczych - m.in. Fenol, Polon -210, Nitrozaminy NNK, NNN, bezoapiren; liczne substancje kardiotoksyczne i pneumotoksyczne - m.in. tlenek węgla, kadm, cyjanowodór, lotne aldehydy. Dzieci rodzą się z niższą wagą urodzeniową, są gorzej przystosowane do życia. Mają mniejszą szansę na normalne życie.

Badania naukowe wskazują, że wymuszone bierne palenie od momentu poczęcia do 4-go roku życia jest największym zagrożeniem dla zdrowia dzieci.

Zwracamy się z apelem do rodziców i lekarzy, od których w pierwszej kolejności zależy zdrowie najmłodszych. Każde dziecko ma prawo do dorastania w zdrowym środowisku. Chrońmy nasze dzieci przed wdychaniem dymu tytoniowego z otoczenia zanieczyszczonego przez dorosłych palaczy. Nie zgadzajmy się na palenie w obecności dzieci, a także kobiet w ciąży! Informujmy o zagrożeniach, jakie niesie za sobą palenie tytoniu przez kobiety w ciąży.

Życie w rodzinie wolnej od dymu tytoniowego, ma kluczowe znaczenie dla zdrowia dzieci.

Polska powinna dołączyć do krajów, które będą wolne od nałogu palenia papierosów - uznali eksperci podczas XV konferencji "Tytoń albo zdrowie", która odbyła się w Warszawie. Niektóre kraje chcą to osiągnąć już za kilka lat.

Za wolne od tytoniu uznaje się kraje, w których nie więcej niż 5 proc. społeczeństwa jest uzależniona od nałogu palenia papierosów. Władze Nowej Zelandii zapowiedziały, że chcą to uzyskać do 2015 r. Natomiast Hongkong zamierza to osiągnąć najpóźniej w 2020 r. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne postuluje całkowite uwolnienie naszego kraju od tytoniu do 2030 roku.

W naszym kraju powinniśmy również dążyć do tego, żeby paliło coraz mniej osób, bo dalsza poprawa stanu zdrowia Polaków nadal w znacznym stopniu zależy od tego jak dużo osób jest uzależnionych od tytoniu - powiedział prof. Witold Zatoński, kierownik Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii w Warszawie.

Przyznał, że Polska ma spore osiągnięcia w walce z nałogiem palenia. Jeszcze pod koniec lat 70. minionego wieku mieliśmy jedną z największych konsumpcji tytoniu na świecie. W 2010 r. konsumpcja papierosów spadła o jedną trzecią. Przestali palić przede wszystkim mężczyźni. W ślad za tym spadła wśród nich zapadalność na choroby układu krążenia, na co miała wpływ zarówno zmiana stylu życia na bardziej prozdrowotny, jak i poprawa poziomu opieki kardiologicznej.

Jego zdaniem nadal jest wiele do zrobienia dla poprawy zdrowia przeciętnego Kowalskiego. Podczas konferencji przytoczono dane, z których wynika, że szersze rozpowszechnienie palenia papierosów powoduje, że zdrowie mężczyzn w Polsce jest o 53 proc. gorsze, a kobiet o 35 proc. w porównaniu do społeczeństw Europy Zachodniej. Jest to związane m.in. z większą zachorowalnością na choroby serca i nowotwory.

Po okresie spadku w latach 80. minionego wieku znowu wzrosła liczba kobiet palących papierosy. W latach 1990-98 wśród piętnastolatek zwiększyła się ona prawie dwukrotnie - z 16 do 28 proc.

Z najnowszych badań TNS dla Głównego Inspektoratu Sanitarnego - z lipca 2015r wynika, że dziś codziennie regularnie pali papierosy co najmniej 24 proc Polaków. Wśród mężczyzn częściej palą 40-latkowie, z wykształceniem zasadniczym zawodowym, oraz ci którzy źle oceniają swoją sytuację materialną, bezrobotni. Wśród kobiet osobami częściej palącymi są 30-latki, gospodynie domowe oraz osiągające niskie dochody. To kobiety częściej niż mężczyźni palą papierosy w obecności dzieci (k-20 proc, m-17 proc), dorosłych osób niepalących (k-62, m-52), kobiet w ciąży (k-9, m-5).

Skutkiem tego jest wzrost zachorowań i zgonów z powodu raka płuca wśród kobiet. Od 4 lat rak piersi nie jest już głównym zabójcą kobiet wśród nowotworów złośliwych. Od 2008 r. Polki częściej umierają na raka płuca - podkreślił prof. Zatoński. Jest to nowotwór związany przede wszystkim z paleniem tytoniu. 90% nowotworów płuc występuje u palaczy tytoniu. Palenie tytoniu oraz spożywanie alkoholu zwiększa do 20 razy ryzyko zachorowania na raka jamy ustnej, gardła, przełyku i krtani w porównaniu z osobami niepalącymi.

Podkreślono, że do zaprzestania palenia i poprawy zdrowia społeczeństwa w znacznym stopniu przyczyniła się ustawa z 1995 r. o ochronie zdrowia przed skutkami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (znowelizowana w roku 2010). Potrzebne są jednak nowe działania, które pomogą uczynić Polskę wolną od palenia papierosów. To najlepsza inwestycja w promocję zdrowia.

Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że na świecie pali tytoń ponad miliard ludzi; w Unii Europejskiej palenie tytoniu powoduje co roku 650 tys. zgonów, na świecie rocznie umiera 5,4 min. ludzi, w XX wieku zmarło z tego powodu 100 min osób; 13 min Europejczyków cierpi na choroby z związane z paleniem papierosów.

W Polsce rocznie umiera z powodu palenia tytoniu 70 tys. ludzi, z tego 8700 na skutek biernego palenia. Od początku lat 50 w Polsce na choroby odtytoniowe zmarło co najmniej 2,5 min osób.

Dlatego nie można bezkarnie narażać niepalących, ale i palących na bierne palenie zwłaszcza w miejscach publicznych.

Opracowanie PSSE Ełk, na podstawie:

  • materiały fundacji „Promocja zdrowia”,
  • raport KANTAR Publik dla Głównego Inspektoratu Sanitarnego,
  • raport TNS,
  • raporty prasowe.
↑ spis treści ↑

Bezpieczni w sieci

Bezpieczeństwo w sieci to temat bardzo aktualny. Trudno sobie dziś wyobrazić dzień bez komputera, czy Internetu. My, dorośli, z dumą kupujemy naszym pociechom nowe modele telefonów komórkowych, zachęcamy do korzystania z komputerów. Często zdarza się jednak, że zapominamy o wyposażeniu naszych dzieci w wiedzę, jak korzystać z dobrodziejstw techniki, aby używanie tych narzędzi było właściwe, a przede wszystkim bezpieczne!

Naszym zadaniem jest nauczenie młodych ludzi krytycznego podejścia do wirtualnego świata i uzmysłowienie im, że jeśli zetkną się z wirtualną przemocą, to mogą się spotkać z realnymi konsekwencjami. Należy wskazywać dzieciom, czego unikać oraz jak się zachowywać, by nie szkodzić sobie ani innym.

Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu

Drogi przedszkolaku:

  • 1. Nigdy nie podawaj w Internecie swojego prawdziwego imienia i nazwiska. Posługuj się nickiem, czyli pseudonimem, internetową ksywką.
  • 2. Nigdy nie podawaj osobom poznanym w Internecie swojego adresu domowego, numeru telefonu i innych tego typu informacji. Nie możesz mieć pewności, z kim naprawdę rozmawiasz!
  • 3. Nigdy nie wysyłaj nieznajomym swoich zdjęć. Nie wiesz, do kogo naprawdę trafią.
  • 4. Jeżeli wiadomość, którą otrzymałeś jest wulgarna lub niepokojąca, nie odpowiadaj na nią. Pokaż ją swoim rodzicom lub innej zaufanej osobie dorosłej.
  • 5. Pamiętaj, że nigdy nie możesz mieć pewności, z kim rozmawiasz w Internecie. Ktoś, kto podaje się za twojego rówieśnika w rzeczywistości może być dużo starszy i mieć wobec ciebie złe zamiary.
  • 6. Kiedy coś lub ktoś w Internecie cię przestraszy, koniecznie powiedz o tym rodzicom lub innej zaufanej osobie dorosłej.
  • 7. Internet to skarbnica wiedzy, ale pamiętaj, że nie wszystkie informacje, które w nim znajdziesz muszą być prawdziwe! Staraj się zawsze sprawdzić wiarygodność informacji.
  • 8. Szanuj innych użytkowników Internetu. Traktuj ich tak, jak chcesz, żeby oni traktowali Ciebie.
  • 9. Nie spędzaj całego wolnego czasu przy komputerze. Ustal sobie jakiś limit czasu, który poświęcasz komputerowi i staraj się go nie przekraczać.
  • 10. Rozmawiaj z rodzicami o Internecie. Informuj ich o wszystkich stronach, które Cię niepokoją. Pokazuj im również strony, które Cię interesują i które często odwiedzasz.

Jedną ze stron, na której można zgłaszać wszelkie nieprawidłowości związane z treścią występującą na stronie, jest:

Jeżeli ma się jakiekolwiek podejrzenie, że jakiś człowiek jest pedofilem, próbującym oszukać i skrzywdzić dziecko, to pomocne mogą być strony:

Stroną, na której możemy zarówno zgłosić problem, ale też uzyskać dodatkowe informacje na temat bezpieczeństwa w sieci, jest też:

Opracowano na podstawie:

  • materiały informacyjne wydane przez Stowarzyszenie dla Dzieci i Młodzieży SZANSA
↑ spis treści ↑

Wszawica – jak sobie z nią radzić?

Wszawica głowowa jest chorobą wywoływaną przez pasożyta. Wszy mają długość 2-3 mm i są sześcionożnymi insektami bez skrzydeł, które żerują na włosach, blisko skóry głowy. Jaja przyczepione są do nasady włosa. Jaja oraz puste skorupki po wykluciu to gnidy. Wszy ssą krew, a ich ukąszenie powoduje swędzenie.

Wszawica przenoszona jest przez wspólnie używane przedmioty:

  • szczotki, spinki, grzebienie,
  • ubrania, nakrycia głowy,
  • pluszowe zabawki,
  • pościel, koce, poduszki i materace.

Jak rozpoznać wszawicę głowy?

  • przy dobrym świetle obejrzeć włosy, rozczesując gęstym grzebieniem,
  • głowę najlepiej pochylić nad białym ręcznikiem, umywalką lub wanną,
  • skóra głowy jest zaczerwieniona i swędzi, szczególnie przy linii włosów i za uszami,
  • widoczne są gnidy (małe, owalne i szarobiałe, przyklejone są blisko nasady włosów, nie dają się wytrząsnąć, oddzielić palcami),
  • w wyniku drapania mogą występować ranki.

Leczenie wszawicy:

  • należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym lub farmaceutą w aptece, którzy pomogą dokonać wyboru skutecznego środka do zwalczania choroby,
  • w przypadku stosowania preparatów do zwalczania wszy należy ściśle stosować się do zaleceń zawartych w załączonej ulotce, w tym do zaleceń dotyczących powtarzania zabiegów,
  • należy leczyć w tym samym momencie wszystkie zarażone osoby, które kontaktowały się z chorym (w tym rodzina pacjenta),
  • należy używać preparatów leczniczych i stosować środki mechaniczne (specjalne, bardzo gęste grzebienie),
  • kurację należy powtórzyć upływie około tygodnia od czasu jej podjęcia,
  • bezwzględnie należy przestrzegać zaleceń, co do sposobu użycia środków farmakologicznych,
  • dzieci, u których została stwierdzona wszawica, nie powinny uczęszczać do przedszkola czy szkoły do czasu zlikwidowania insektów, aby nie zarazić innych dzieci.

Postępowanie z rzeczami osobistymi od chwili wykrycia wszawicy:

  • szczotki, spinki, grzebienie – wygotować lub zniszczyć,
  • ubrania, nakrycia głowy i pluszowe zabawki, pościel, koce – wyprać w temperaturze co najmniej 60°C lub chemicznie, wyprasować żelazkiem z parą wodną 200°C, szczególnie przy szwach,
  • odkurzyć podłogę i meble,
  • poduszki i materace – można spryskać preparatem owadobójczym i szczelnie zamknąć na 14 dni w foliowym worku.

Jak zapobiegać:

  • systematycznie sprawdzać włosy dziecka,
  • zadbać, żeby dziecko nie pożyczało czapek, spinek, grzebieni, szczotek,
  • upinać i zaplatać długie włosy dzieciom (zmniejsza to ryzyko dostania się wszy do skóry głowy).

Czego nie należy robić:

  • nie należy profilaktycznie stosować leków przeciwko wszawicy (skóra uodparnia się na działanie leków; składniki leków są toksyczne),
  • nie wolno stosować u ludzi preparatów przeznaczonych dla zwierząt,
  • nie wolno piętnować dziecka i jego rodziny.

W przypadku stwierdzenia u dziecka wszawicy należy zgłosić ten fakt w placówce nauczania i wychowania, do której dziecko uczęszcza.

Opracowano na podstawie:

  • materiały informacyjne wydane przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Warszawie
↑ spis treści ↑
grafika

Bezpieczeństwo dziecka

Mając na uwadze bezpieczeństwo i dobro dzieci przedstawiamy kilka rad, które mogą ochronić Państwa dziecko przed niebezpieczeństwem:

Opracowano na podstawie:

  • materiały informacyjne wydane przez Policję Podlaską
↑ spis treści ↑

Adaptacja bez stresu

W dniach 29 - 30 sierpnia 2016 w godzinach 9:00 - 10:00 odbędą się zajęcia adaptacyjne dla dzieci 3-letnich. Po godzinach zajęć adaptacyjnych odbędą się konsultacje z nauczycielem prowadzącym grupę.

Mamo, Tato! O czym musisz pamiętać?

Jako rodzice przyszłego przedszkolaka powinniście zdawać sobie sprawę z tego, że nie możecie przebyć drogi rozwojowej za dziecko, bo ono samo musi zdobywać i doskonalić swoje umiejętności. Im mniej będzie różniło się od swoich rówieśników, tym szybciej poczuje się wśród nich pewne. Będzie dumne z tego, że potrafi to samo co inni. Waszym zadaniem jest w tym okresie „sensowne” wspomaganie dziecka, a nie wyręczanie go.

Zatem:

  • zadbajcie, by ubranie i obuwie nie sprawiały dziecku kłopotu, np. kupcie mu buty na rzepy i suwaki, spodenki na gumkę w pasie, a podkoszulki i majteczki z wyraźnie określonym przodem (np. obrazkiem) - w domu uczcie je, jak rozpoznawać przód i tył garderoby (ubrania powinny się dobrze wkładać, czyli nie mogą być za ciasne, by dziecko mogło osiągnąć sukces w obsłudze samego siebie);
  • uważajcie by nie wyprzedzać potrzeb dziecka pytaniami np. czy chcesz siku / jeść / pić? A może nie chcesz już jeść / bawić się? Rodzice w takich przypadkach powinni wykazywać się cierpliwością, poczekać aż dziecko samo zasygnalizuje potrzebę i chwalić je za to;
  • starajcie się nie karmić dziecka w czasie posiłków, lecz stworzyć miejsce do ich samodzielnego spożywania, aby dziecko mogło nabrać wprawy w posługiwaniu się łyżką, widelcem, kubkiem;
  • pozwólcie mu na samodzielne radzenie sobie w toalecie, by dziecko nauczyło się samo zdejmować i zakładać majteczki, podcierać się, spuszczać wodę, myć ręce, rozmawiajcie z nim, tłumacząc dlaczego te czynności są ważne;
  • stwarzajcie sytuacje, by zostawało na jakiś czas pod opieką osób niemieszkających na stałe z wami, pamiętajcie, że nie będziecie mogli zostawać z dzieckiem w przedszkolu, więc stopniowo wydłużajcie czas, który spędza bez was, zawsze jednak informujcie dziecko kiedy wrócicie np. kiedy zjesz obiad u cioci w ten sposób nabierze ono pewności, że po nie wracacie i później będzie spokojniej oczekiwać na was w przedszkolu;
  • zadbajcie by poznawało rówieśników - niech wasza pociecha bawi się z innymi dziećmi na placu zabaw, chociaż będzie to zabawa „obok siebie”, niech sama podejmuje kontakty, rozwiązuje konflikty spowodowane np. zabraniem zabawki przez inne dziecko, bo o pewnych regułach obowiązujących w zespole musi się dowiedzieć, zanim wejdzie w grupę przedszkolną;
  • starajcie się powoli przyzwyczajać dziecko do sprzątania po sobie, zabawek, ubrań;
  • rozmawiajcie z dzieckiem o przedszkolu o tym co w nim zastanie, co będzie robiło, ilu będzie miało kolegów, kto będzie się nim opiekował;
  • chodźcie na spacery w stronę przedszkola, w tym czasie prowadźcie z dzieckiem rozmowy tłumacząc, że to będzie jego przedszkole, tu będą jego koledzy, jego panie, tu będzie się bawić w ogrodzie itp.
  • unikajcie wypowiadania do innych osób w obecności dziecka komentarzy typu: no wiesz nie mam innego wyjścia i muszę go oddać do przedszkola; zwracajcie uwagę, by nie użalać nad tym faktem np. trudno to jedyne wyjście, musi itp., ale też nie można mieć poczucia winy z tego powodu, że na dziecko spada nowy obowiązek;
  • czasami zwróćcie się do dziecka trochę głośniej niż zwykle, bo bywa, że kiedy panie w przedszkolu w czasie dużego gwaru muszą coś zakomunikować, lub przywołać dziecko stojące zbyt daleko, są zmuszone mówić głośno, a dzieci odbierają to jako krzyczenie „na nie”, dobrze jest dziecku to wyjaśnić.

Rodzice

  • Zaufajcie wybranej przez siebie placówce, nie porównujcie jej z innymi, bo każda realizuje ten sam program, ale ma prawo robić to inaczej tzn. innymi metodami, korzystając z innych pomocy, nauczycielki mogą pracować w innym tempie i innymi metodami by osiągnąć to samo.
  • Zadbajcie by wyjście do przedszkola było miłe i spokojne - szczególnie w pierwszych dniach (jeśli dziecko tego potrzebuje pozwólcie mu zabrać ulubioną przytulankę), a zawarte umowy np. ustalenie, o której godzinie je odbierzecie były rzetelne i respektowane. Jeżeli zauważycie, że dziecko zbyt emocjonalnie reaguje na rozstanie z osobą odprowadzającą, niech odprowadza je ktoś inny, mniej emocjonalnie związany z dzieckiem.
  • Nie wprowadzajcie atmosfery pośpiechu tylko czule, ale stanowczo żegnajcie się z dzieckiem gdyż pośpiech podczas rozbierania i zniecierpliwienie temu towarzyszące wprowadzają dziecko w stan niepokoju i pobudzenia. Spiesząc się nie mamy czasu na uśmiech, ani na pochwałę. Pożegnanie z dzieckiem ma być czułe, ale krótkie. Nie należy pytać dziecka np.: Czy mogę już iść...
  • Starajcie się być mądrymi partnerami nauczycielek, nie odbierajcie informacji problemowych jako skarg na dziecko, lecz troskę i podstawę do rozwiązywania wszelkich trudności. Załatwienie spraw dotyczących dziecka rozpoczynajcie od rozmowy z nauczycielami, ale nigdy w obecności dziecka.
  • Nauczyciel przedszkola zna twoje dziecko - rozmawiaj z nim i ufaj mu. Dzieci po powrocie z przedszkola najczęściej opowiadają o różnych wydarzeniach, które miały miejsce w przedszkolu. Słuchaj wszystkiego z uwagą, ale nie komentuj, nie pouczaj. Porozmawiaj z nauczycielką, jeżeli pewne fakty i zdarzenia budzą twoje wątpliwości, wydają ci się niewiarygodne albo cię cieszą. Niektóre dzieci mają wybujałą wyobraźnię i rozbudzoną fantazję. Dlatego weź poprawkę na to, co dziecko opowiada. Na pewno nie kłamie, ale w razie wątpliwości skonfrontuj to, co wiesz z nauczycielką. Ona udzieli ci informacji o twoim dziecku, jego rozwoju, postępach, kłopotach edukacyjnych i zachowaniu. Pomoże w ustaleniu przyczyn, doradzi jak im zaradzić a potem wspólnie ustalicie jednolity sposób postępowania. Tylko współpraca z nauczycielką oparta na wzajemnym zaufaniu przyniesie oczekiwane rezultaty.
  • Liczcie się ze zniszczeniem zabawki zabranej przez dziecka z domu do przedszkola i nie wińcie za to ani jego ani nauczycielki, bo ona musi pilnować swoich podopiecznych a nie ich zabawek.
  • Nie rezygnujcie z posyłania do przedszkola w przypadku kłopotów z adaptacją, powiedzenie „będzie lepiej jak będzie starsze” może być mylne i spowodować zdecydowanie większe problemy, niż nam się wydaje. Nigdy nie porównujcie pod względem czasu przystosowania do przedszkola (ani żadnym innym) waszego dziecka z innym dziećmi (w tym ze starszym rodzeństwem).

Rodzice pamiętajcie:

Zastosowanie się do powyższych rad pomoże dziecku w pierwszych dniach pobytu w przedszkolu i sprawi, że szybko poczuje się w nim dobrze. Nie mówcie, że nauczycielki podając wam te rady, chcą się wami wyręczyć, bo to nie jest prawda. One później będą pracować nad wprowadzaniem ich w życie w myśl zasady „trening czyni mistrza” i wykształceniem u dzieci pożądanych nawyków.
↑ spis treści ↑

Światowy Dzień bez Tytoniu 2016

31 maja to ważna data w kalendarzu promocji zdrowia - dzień, który służy zwróceniu uwagi na konieczność ochrony obecnych i przyszłych pokoleń przed następstwami używania tytoniu.

O szkodliwości palenia powiedziano już wszystko i wiele razy, ale powtarzać wciąż trzeba. Temu służyć ma Światowy Dzień bez Tytoniu.

Na kwestię skutków inhalacji dymu tytoniowego zwraca uwagę Światowa Organizacja Zdrowia, co roku koncentrując się na innym aspekcie tej globalnej epidemii.

Święto obchodzone jest od od 1987 r. Światowa Organizacja Zdrowia stara się uświadamiać i ostrzegać przed zgubnymi skutkami palenia tytoniu – głównie nowotworami płuc, przełyku, krtani, gardła czy trzustki. Na całym świecie po papierosy sięga regularnie ponad miliard osób, z czego ok. 200 mln to kobiety. Jeśli nie podjęte zostaną pilne działania zapobiegawcze, to do roku 2030 tytoń może doprowadzić do zgonu ponad osiem milionów ludzi, z czego 2,5 miliona stanowić będą kobiety – ostrzega WHO.

W Polsce rocznie umiera z powodu palenia tytoniu ok. 70 tys. ludzi, z tego 8700 na skutek biernego palenia. Od początku lat 50 w Polsce na choroby odtytoniowe zmarło co najmniej 2,5 mln osób.

Tegorocznym obchodom Światowego Dnia bez Tytoniu przyświeca hasło: „Jednolite opakowania wyrobów tytoniowych – Fakty i wyzwania” (tytuł oryginalny: Get ready for plain packaging).

Światowa Organizacja Zdrowia dąży do przygotowania państw członkowskich na wprowadzenie nowych, jednolitych , wystandaryzowanych opakowań wyrobów tytoniowych. Jednolite opakowania są ważnym środkiem zmniejszenia popytu na wyroby tytoniowe – zmniejszają atrakcyjność papierosów, ograniczają stosowanie opakowań jako form reklamy i promocji wyrobów tytoniowych, a także zwiększają skuteczność profilaktyki i ostrzeżeń zdrowotnych. Jednolite opakowania nie zawierają logo, kolorów, firmowych obrazków lub informacji reklamujących/promujących dany wyrób tytoniowy.

Głównymi zamierzeniami tegorocznych obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu są:

Informacje nt. ŚDbT 2016 w wersji angielskiej dostępne są na stronie internetowej WHO.

Współdziałanie wielu różnorodnych instytucji i organizacji, w tym środków masowego przekazu, pozwoli na zwiększenie zakresu i zasięgu działań profilaktycznych oraz stworzy efektywnie działającą koalicję na rzecz poprawy zdrowia społeczeństwa.

Działania te mają często znacznie większy wpływ na postawy zdrowotne społeczeństwa, a w konsekwencji na stan zdrowia obywateli, niż kosztowne formy medycyny klasycznej – stosującej kurację np. farmakologiczną.

Palenie papierosów prowadzi do silnego uzależnienia od nikotyny. Mózg osoby palącej zmienia swoją biochemię oraz koduje, że nikotyna to dla niego przyjemność.

Jest to jednak zabójcza przyjemność – palenie papierosów bardzo niekorzystnie wpływa na nasze zdrowie. Chcesz się nadal truć? Jeśli nie - to rzuć!

Eksperci zachęcając do rzucania palenia podkreślają, że organizm nawet po wieloletnim trwaniu w nałogu jest w stanie naprawić szkody wyrządzone przez dym tytoniowy. Układ krążenia już w kilka dni po zaprzestaniu palenia poprawia się, a płuca zaczynają oczyszczać ze szkodliwych substancji. Dzięki temu zwiększa się wydolność organizmu, ustaje kaszel, przybywa energii, skóra i włosy odzyskują blask, a także znika uczucie duszności.

Celem tegorocznej kampanii jest również trwała zmiana zachowań zdrowotnych, poprzez zwrócenie uwagi na problem braku poszanowania prawa osób niepalących, dzieci, kobiet w ciąży do przebywania w środowisku wolnym od dymu tytoniowego, oraz na nieprzestrzeganie zakazu palenia w miejscach użyteczności publicznej

Przesłaniem kampanii jest również troska o zdrowie dzieci.

W Polsce każdego roku rodzi się 120 - 140 tys. dzieci, które podczas pierwszych 9-ciu miesięcy istnienia razem z matką, są eksponowane na setki niszczących zdrowie związków chemicznych, zawartych w dymie tytoniowym. Wszystkie te dzieci rodzą się z niższą wagą urodzeniową, są gorzej przystosowane do życia, niedorozwinięte. Mają mniejszą szansę na normalne życie.

Badania naukowe wskazują, że wymuszone bierne palenie od momentu poczęcia do 4-go roku życia jest największym zagrożeniem dla zdrowia dzieci.

Zwracamy się z apelem do rodziców i lekarzy, od których w pierwszej kolejności zależy zdrowie najmłodszych. Każde dziecko ma prawo do dorastania w zdrowym środowisku. Chrońmy nasze dzieci przed wdychaniem dymu tytoniowego z otoczenia zanieczyszczonego przez dorosłych palaczy. Nie zgadzajmy się na palenie w obecności dzieci, a także kobiet w ciąży! Informujmy o zagrożeniach, jakie niesie za sobą palenie tytoniu przez kobiety w ciąży. Życie w rodzinie wolnej od dymu tytoniowego, ma kluczowe znaczenie dla zdrowia dzieci.

Z najnowszych badań TNS dla Głównego Inspektoratu Sanitarnego – z lipca 2015r wynika, że dziś codziennie zaciąga się papierosem co najmniej 24 proc Polaków z tego: 18 proc. kobiet, 31 proc. mężczyzn; kobiety częściej niż mężczyźni palą papierosy w obecności dzieci (k-24 proc., m-23 proc), dorosłych osób niepalących (k-62, m-52), kobiet w ciąży (k-14, m-12).

39% ankietowanych mówi, że w ich domach pali się tytoń, z czego: 13% przyznaje, ze w ich domach tytoń pali się bez ograniczeń, a 18% pali tylko na zewnątrz (balkon, taras). 25% ankietowanych jest narażonych na kontakt z dymem tytoniowym na przystankach komunikacji miejskiej; 11% jest narażona na kontakt z dymem tytoniowym w miejscu pracy.

64% regularnych palaczy to osoby z wykształceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym; a jednocześnie 40% osób, które źle oceniają swoją sytuację materialną to regularni palacze.

Zachęcamy do podejmowania działań edukacyjno informacyjnych nt. skutków zdrowotnych, ekonomicznych i społecznych palenia tytoniu, używania papierosów elektronicznych oraz regulacji prawnych związanych z wejściem w życie nowej dyrektywy tytoniowej UE.

Nie można bezkarnie narażać niepalących, ale i palących na bierne palenie w miejscach publicznych.

Opracował Bogdan Wlizło - PSSE Ełk, na podstawie:

  • materiały WHO, GIS, fundacji „Promocja zdrowia”, raport TNS Polska oraz prasowe
↑ spis treści ↑

Dieta wspomagająca pamięć - co jeść, wy wesprzeć pracę mózgu

grafika

Węglowodany złożone

Znajdziemy je w: produktach zbożowych pełnoziarnistych (kasze, ryż, płatki, pieczywo), niektórych warzywach i nasionach roślin strączkowych. Dostarczają energii niezbędnej do myślenia, zapamiętywania i koncentracji. Dzięki nim procesy myślowe będą przebiegały płynnie i sprawnie.

Witaminy i minerały

  • żelazo - bierze udział w procesie transportu tlenu do mózgu, dzięki czemu lepiej i wydajniej pracuje. Źródłem żelaza są: mięsa (szczególnie czerwone), podroby, ryby, nasiona roślin strączkowych, orzechy, zielone warzywa, produkty zbożowe pełnoziarniste;
  • magnez - wspomaga przewodzenie impulsów nerwowych oraz chroni układ nerwowy przed uszkodzeniami. Jego źródłem są: kakao, kasza gryczana, rośliny strączkowe, orzechy, nasiona;
  • potas - dba o naczynia mózgowe, przez które płynie krew, a wraz z nią niezbędne substancje. Jego źródła to: pomidory, banany, ziemniaki, brzoskwinie;
  • witaminy z grupy B - wpływają na odpowiednie funkcjonowanie układu nerwowego, prawdopodobnie mogą zapobiegać chorobom poznawczym lub łagodzić ich objawy. Źródła witamin to: mięso, ryby, mleko, jaja, sery, drożdże, produkty pełnoziarniste;
  • przeciwutleniacze (witaminy A, C, E) - substancje, które wykazują działanie neutralizujące wolne rodniki, odpowiedzialne za degradację komórek zdrowych oraz powodujące stan zapalny. Źródła wit. A: papryka, brokuły, masło, jaja, pomidor; źródła wit. C: cytrusy, kiwi, papryka, natka pietruszki, czarne porzeczki; wit. E: oleje roślinne, orzechy, nasiona, pestki;
  • witamina D - odgrywa ważną rolę w usprawnianiu procesu zapamiętywania. Jej źródła to: tłuste ryby morskie, masło, sery, mleko, margaryny, suplementy.

Kwasy tłuszczowe

  • kwasy omega-3 - zawarte przede wszystkim w tłustych rybach morskich, orzechach i siemieniu lnianym; działają przeciwzapalnie, chroniąc komórki nerwowe przed uszkodzeniami oraz budują błonę komórkową;
  • lecytyna - fofolipid zawarty w żółtku jaj, ziarnach soi, kiełkach pszenicy i orzeszkach ziemnych; poprawia pamięć i sprawność krążenia krwi w naczyniach, przypisuje się jej również zdolność opóźniania procesów starzenia.

Napoje

Napoje są nieodłącznym elementem diety wspomagającej pamięć. Odwodnienie, nawet w fazie początkowej, może powodować problemy z koncentracją i obniżenie zdolności pamięciowych. Pierwszym i podstawowym wyborem powinna być woda mineralna. Pamiętajmy, by zapewnić naszym bliskim przynajmniej 1-1,5l wody codziennie. W diecie można również uwzględnić szklankę zielonej herbaty dziennie, która według badań spowalnia starzenie mózgu oraz poprawia pamięć.

Co poza tym?

Oprócz diety i treningów wspomagających pamięć, bardzo ważne są jeszcze dwa czynniki – regularna aktywność fizyczna (najlepiej na świeżym powietrzu) oraz odpowiednia higiena snu. Wpływają one pozytywnie na procesy związane z pamięcią i dotleniają komórki nerwowe, które sprawniej pracują.

Opracowano na podstawie

  • Marta Maleczek - dietetyk, edukator żywieniowy, zespół Akademii Zdrowego Przedszkolaka
↑ spis treści ↑

Światowy Dzień Zdrowia 2016 poświęcony będzie tematowi cukrzycy

grafika grafika

Każdego roku Światowa Organizacja Zdrowia wybiera priorytetowy obszar ważny z punktu widzenia zdrowia publicznego, jako temat przewodni Światowego Dnia Zdrowia, który przypada na dzień 7 kwietnia, w rocznicę powstania WHO.

W 2016 r. tematem przewodnim Światowego Dnia Zdrowia będzie cukrzyca, tematem który jest bardzo ważny dla wszystkich ludzi zamieszkujących naszą planetę i wielu interesariuszy, w tym rządów, społeczeństwa obywatelskiego, sektora prywatnego i agencji międzyrządowych.

Wraz z rosnącym rozpowszechnieniem cukrzycy, coraz ważniejsze staje się posiadanie wiedzy o tym, jak można zminimalizować ryzyko wystąpienia choroby, a także o sposobach jej wykrywania i leczenia. Dlatego WHO podejmuje działania mające na celu promocję wiedzy o cukrzycy w ramach obchodów Światowego Dnia Zdrowia - 7 kwietnia 2016 r.

Warto odnotować, że świat dokonał istotnego kroku w walce z epidemią cukrzycy, przyjmując jako cel zmniejszenie o jedną trzecią liczby zgonów z powodu chorób niezakaźnych, w tym cukrzycy, do 2030 r. w ramach Celów Zrównoważonego Rozwoju. W związku z tym WHO wspiera państwa wdrażające polityki mające na celu zmniejszenie oddziaływania chorób niezakaźnych, w tym cukrzycy, nowotworów, chorób układu krążenia i płuc.

Informacje ogólne:

  • 415 mln. osób na całym świecie cierpi na cukrzycę, a 318 mln jest w grupie ryzyka cukrzycy- chorobę przewlekłą, do której dochodzi, gdy organizm nie wytwarza wystarczającej ilości insuliny lub nie jest w stanie skutecznie wykorzystywać własnej insuliny w procesie metabolizmu cukrów pochodzących ze spożywanej żywności. W Polsce na cukrzycę choruje co najmniej 3,5 mln ludzi, z tego 1 milion nie wie o tym – choroba jest niezdiagnozowana;
  • Insulina to hormon regulujący poziom cukru we krwi, będącego źródłem energii potrzebnej nam do życia. Jeżeli glukoza nie może przeniknąć do komórek organizmu, w których jest spalana jako energia i pozostaje w krwiobiegu, jej stężenie może wzrastać do szkodliwego poziomu.
  • Liczba zgonów z powodu cukrzycy jest wyższa niż z powodu HIV/AIDS, gruźlicy i malarii razem wziętych i wynosi ok.5 mln. zgonów na świecie, z których 80% miało miejsce w państwach o niskich i średnich dochodach. Z powodu cukrzycy umiera jedna osoba co sześć/siedem sekund.
  • 542 000 dzieci na świecie w wieku 0-14 lat ma cukrzycę.
  • Diagnozuje się 86 000 nowych przypadków rocznie, najwięcej w Europie, Chinach, Brazylii.

Według prognoz WHO do 2030 r. cukrzyca stanie się 7 najczęściej występującą przyczyną zgonów.

Rozróżniamy dwa główne typy choroby. Osoby cierpiące na cukrzycę typu 1 na ogół w ogóle nie wytwarzają własnej insuliny i dlatego, aby przeżyć, muszą przyjmować insulinę w formie iniekcji. Chorzy na cukrzycę typu 2, którzy stanowią około 90% wszystkich przypadków zachorowań, najczęściej wytwarzają własną insulinę, ale w niewystarczającej ilości lub ich organizm nie jest w stanie jej właściwie wykorzystywać.

Długotrwale utrzymujący się we krwi wysoki poziom glukozy powoduje uszkodzenie narządów wewnętrznych i może być przyczyną zawału serca, udaru mózgu, niewydolności nerek, chorób oczu, impotencji oraz zakażeń prowadzących do amputacji kończyn.

Cukrzyca – czynniki szybkiego rozprzestrzeniania

  • najważniejszym czynnikiem jest postępująca otyłość, spowodowana złym stylem życia – przede wszystkim brakiem ruchu i niewłaściwym odżywianiem się społeczeństw
  • niewłaściwe odżywianie się; ludzie zjadają więcej niż jest zapotrzebowanie organizmu
  • odżywiamy się nieregularnie
  • pijemy bardzo dużo słodkich napojów i zajadamy się słodyczami, zwłaszcza w sytuacji stresu
  • pijąc słodkie napoje nie tylko nie hamujemy apetytu, ale jeszcze nabijamy kalorie i tyjemy. Od 75% do 85% chorych na cukrzyce typu 2 jest otyłych albo ma nadwagę

Przy zastosowaniu właściwego leczenia wpływ cukrzycy na życie chorego można zminimalizować. Nawet osoby cierpiące na cukrzycę typu 1 mogą cieszyć się długim życiem w zdrowiu, jeżeli będą ściśle kontrolować poziom cukru we krwi, postępować zgodnie ze wskazówkami lekarzy specjalistów.

Organizując wydarzenia związane ze Światowym Dniem Zdrowia 2016, WHO pragnie:

  • doprowadzić do zwiększenia wiedzy o rosnącym rozpowszechnieniu cukrzycy, ogromnym obciążeniu tą chorobą i jej poważnych następstwach, zwłaszcza w krajach o niskich i średnich dochodach;
  • spowodować podjęcie konkretnych, skutecznych i ekonomicznych działań w walce z chorobą, które będą obejmować zarówno profilaktykę, jak i metody diagnozy, leczenia i opieki nad osobami chorymi na cukrzycę;
  • ogłosić pierwszy światowy raport o cukrzycy opisujący obciążenie chorobą i jej skutki oraz wzywający do wzmocnienia systemów ochrony zdrowia w celu zapewnienia lepszego nadzoru i profilaktyki cukrzycy oraz skuteczniejszego leczenia chorych.

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA

  • przyjmuj przepisane leki
  • zdrowo odżywiaj się
  • bądź aktywny fizycznie
  • mierz ciśnienie tętnicze
  • unikaj palenia tytoniu
  • zjadaj produkty jak najmniej przetworzone
  • odżywiaj się regularnie i zjadaj 5-6 posiłków dziennie
  • Wybieraj produkty bogate w błonnik pokarmowy tj. warzywa, owoce, ziarna
  • Ogranicz spożycie tłuszczu, cukru, soli
  • kontroluj poziom glukozy we krwi ( zwłaszcza osoby chore na cukrzycę, ale profilaktycznie i inne osoby)

Źródło:

Opracował

  • Bogdan Wlizło - PSSE Ełk
↑ spis treści ↑

Znaczenie pobytu dzieci na świeżym powietrzu

grafika

Powietrze to jeden z naturalnych czynników, które dla rozwoju dziecka ma bardzo duże znaczenie.

Zadaniem wychowawczym jest przyzwyczajenie dzieci do przebywania na powietrzu bez względu na porę roku. Korzystanie z powietrza i słońca to podstawowy warunek higieny układu oddechowego i krążenia, który jednocześnie ma ogromne znaczenie dla higieny układu nerwowego i rozwoju ruchowego. Dzieci pozbawione możliwości przebywania na powietrzu nie mogą się prawidłowo rozwijać.

Każda pora roku stwarza inne możliwości przebywania na świeżym powietrzu. Zawsze należy uwzględniać warunki atmosferyczne, teren, ubranie dzieci, odpowiedni dobór zabaw i ćwiczeń.

Z higienicznego punktu widzenia ważny jest właściwy ubiór dziecka. Niewielką korzyść z uczestnictwa w zajęciach wyniesie dziecko źle przygotowane do wykonywania ruchów, skrępowane zbyt ciasnym lub zbyt ciepłym ubraniem, z rozwiązanym sznurowadłem, spadającymi butami czy uciskającą gumą.

Zadaniem rodziców i nauczycieli jest wypracowanie nawyku odpowiedniego ubierania się w zależności od temperatury. Należy dostarczać wiedzy, podsunąć różne sposoby rozgrzewania się, np. tupanie, rozcieranie rąk, wymachiwanie nimi. Dzieci powinny też wiedzieć, dlaczego smaruje się im twarze kremem, chodzi o rozumienie chronienia skóry przed silnym mrozem i słońcem. Podczas dni upalnych należy wdrażać dzieci do właściwego zachowania.

Zabawy i ćwiczenia na powietrzu zimą mają wielką wartość zdrowotną, hartują i usprawniają. Spacery, wycieczki i zabawy sportowe przyczyniają się do odprężenia psychicznego i fizycznego.

Aktualna podstawa programowa dla wychowania przedszkolnego jasno określa wymiar czasu przeznaczonego na pobyt dzieci na świeżym powietrzu – jest to jedna piąta całego czasu jaki dziecko spędza w przedszkolu.

Pamiętajmy o tym, że dzieci w wieku przedszkolnym potrzebują dużo ruchu. W naturalny sposób łakną biegania, skakania, huśtania się, wspinania, bujania, rzucania i łapania.

W wieku dziecięcym aktywność fizyczna jest ważnym czynnikiem determinującym wszechstronny rozwój organizmu i kształtującym prawidłową postawę ciała, przyczynia się do wyrabiania podstawowych cech motorycznych, zwłaszcza zwinności, zręczności, gibkości, szybkości, siły oraz umożliwia uczenie się wielu umiejętności ruchowych niezbędnych w dalszym życiu.

Literatura:

  • Podstawa programowa wychowania przedszkolnego
  • Owczarek S., Gimnastyka przedszkolaka”, Warszawa 1997r.
  • Wlażnik Kazimiera „Przewodnik metodyczny dla nauczycieli – Wychowanie fizyczne w przedszkolu” Warszawa 1999 r. IKS
↑ spis treści ↑

Dlaczego warzywa i owoce są cenne dla zdrowia?

Regularne jedzenie warzyw i owoców, co najmniej 5 porcji dziennie, wpływa pozytywnie na zdrowie człowieka. Może przeciwdziałać rozwojowi różnych chorób (nowotworów, chorób układu pokarmowego i krążenia), wspomaga leczenie np. nadwagi i otyłości, spowalnia procesy starzenia się organizmu, korzystnie wpływa na wygląd sylwetki, cery i włosów, a także poprawia samopoczucie.

Warzywa i owoce mają tak wszechstronnie korzystne działanie dzięki zawartości cennych składników pokarmowych, m.in. witamin, składników mineralnych, błonnika pokarmowego oraz fito związków. Niektóre z tych substancji wykazują działanie antyoksydacyjne (np. witamina C, β-karoten, witamina E).

CO TO SĄ ANTYOKSYDANTY?

Warzywa i owoce są źródłem antyoksydantów, czyli przeciwutleniaczy. Są to substancje zwalczające bardzo aktywne wolne rodniki, które mogą uszkadzać komórki i w ten sposób przyczyniać się do procesów chorobowych. Do najbardziej znanych antyoksydantów należą: witamina C, A i E, β-karoten, selen, flawonoidy i polifenole. Organizm wykształcił wiele mechanizmów obronnych, a poszczególne związki oddziałują wzajemnie na siebie. Naturalne antyoksydanty pokarmowe muszą być stale uzupełniane poprzez spożywanie odpowiedniej diety. Inne, mimo że są wytwarzane w organizmie, to na ich poziom wpływa odpowiedni sposób odżywiania.

SKĄD SIĘ BIORĄ WOLNE RODNIKI?

Wolne rodniki to reaktywne atomy lub cząsteczki, które uszkadzają struktury komórkowe. Zakłócają funkcje różnych białek i przekazywanie informacji genetycznej w komórce, a także naruszają strukturę błon komórkowych, co powoduje zniszczenie komórek i tkanek, a w efekcie może prowadzić do rozwoju chorób nowotworowych, układu krążenia, układu pokarmowego, nerwowego i stawów. Ich źródło stanowią m.in. dym tytoniowy, alkohol, zanieczyszczenia powietrza, nieodpowiednio lub zbyt długo przechowywana żywność. Wolne rodniki powstają także wewnątrz organizmu w procesach metabolicznych. Aby im przeciwdziałać, organizm wykształcił mechanizmy obronne, z których najważniejszymi są antyoksydanty.

  • Witamina E chroni komórki przed wolnymi rodnikami, ale także pobudza układ odpornościowy, bierze udział w naprawie uszkodzonych błon biologicznych oraz chroni lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL) przed utlenianiem, przez co chroni organizm przed rozwojem miażdżycy, a w konsekwencji niedokrwiennej choroby serca.
  • Β-karoten wykazuje działanie przeciwnowotworowe, aktywizuje układ immunologiczny. Powstająca w wątrobie z β-karotenu witamina A warunkuje procesy widzenia.
  • Witamina C odnawia utlenioną w reakcjach antyoksydacyjnych witaminę E, a także bierze udział w powstawaniu ważnych związków biologicznie czynnych, wpływa na procesy odpornościowe. Ponadto przyspiesza gojenie się ran, uczestniczy w zobojętnianiu leków i trucizn, jest niezbędna do syntezy kolagenu, który jest składnikiem skóry nadającym jej elastyczność.
  • Błonnik pokarmowy to roślinne wielocukry i ligniny, które są oporne na trawienie w przewodzie pokarmowym człowieka. Jest niezwykle ważny dla zdrowia, ponieważ reguluje pracę przewodu pokarmowego, hamuje uczucie głodu, zmniejsza wchłanianie przez organizm szkodliwych substancji, a także skraca czas kontaktu szkodliwych substancji ze ścianami przewodu pokarmowego.

DLACZEGO 5 PORCJI DZIENNIE?

Organizm człowieka nie potrafi magazynować niektórych związków zawartych w warzywach i owocach (np. witaminy C). Dlatego dla utrzymania odpowiedniego poziomu tych substancji, aby organizm cały czas mógł z nich korzystać i chronić się przed chorobami, powinniśmy spożywać niewielkie ilości warzyw i owoców wielokrotnie w ciągu dnia. Aby zapewnić sobie zdrowie, trzeba zjadać codziennie co najmniej 400-500 g warzyw i owoców), rozdzielonych na minimum 5 porcji.

CO TO JEST PORCJA?

Porcja to średniej wielkości owoc lub warzywo (jabłko, marchewka)albo kilka mniejszych sztuk (truskawki, czereśnie), około pół szklanki surówki lub sałatki, czy szklanka soku. Świeże warzyw i owoce mają największą wartość odżywczą, ale można je spożywać w formie gotowanej i suszonej, a także soków. Najważniejsze, aby unikać tych z dodatkiem cukru i soli.

POSTAW NA RÓŻNORODNOŚĆ…

Najważniejsze jest, aby warzywa i owoce spożywać kilka razy dziennie, dzięki czemu organizm przez cały dzień może korzystać z zawartych w nich cennych składników. Im większa będzie różnorodność zjadanych produktów, tym więcej potrzebnych składników otrzyma organizm. Powinniśmy nauczyć się podjadać warzywa i owoce zamiast słodyczy, chipsów, krakersów, paluszków i ciasteczek…

TO JEST ŁATWE…

Nie chodzi o to, abyś stał się wegetarianinem i spożywał wyłącznie warzywa i owoce. Wystarczy urozmaicić jadłospis w pięć dodatkowych porcji warzyw i owoców. Na przykład rano, do śniadania wypij szklankę soku, na drugie śniadanie zjedz jabłko i jogurt, potem w porze obiadu duża porcja gotowanych warzyw do ryby, na podwieczorek miseczka sałatki owocowej, na kolację porcja surówki lub sałatki do kanapek.

ZACZNIJ JUŻ OD DZIŚ DBAĆ O SWOJE ZDROWIE, JEDZ 5 RAZY DZIENNIE WARZYWA I OWOCE!!!

Opr. na podstawie

  • materiały informacyjne wydane przez Ministerstwo Zdrowia
↑ spis treści ↑

Cukier w diecie dziecka - co powinniśmy wiedzieć...

Alternatywy dla cukru

Odradzamy:
  • Cukier trzcinowy (brązowy) - ma te same właściwości jak sacharoza, którą powinniśmy eliminować z diety, pochodzi jednak z innej rośliny; błędnie jest uważany za zdrowszą alternatywę cukru, jednakże proces produkcji jest ten sam, a charakterystyczny kolor uzyskuje się poprzez dodanie usuniętej wcześniej melasy i ponowne osuszenie kryształów.
  • Syrop z agawy - składa się w 70-90% z fruktozy (biały cukier to 50% fruktozy i 50% glukozy). Wyizolowana fruktoza, a właśnie taka jest w syropie, trafia bezpośrednio do wątroby, gdzie może nasilić produkcję trójglicerydów, cholesterolu LDL (czyli tego "złego"), a w wyniku jej metabolizmu może wzrosnąć oporność na insulinę. Dlatego diabetycy szczególnie nie powinni po niego sięgać.
Polecamy:
  • Melasę - jest to produkt uboczny podczas produkcji cukru spożywczego (może być buraczana, bądź trzcinowa w zależności od tego, przy produkcji jakiego cukru jest uzyskiwana). Zawiera ok. 20% wody. Buraczana zawiera około 50% sacharozy, natomiast trzcinowa, na ogół uważana za lepszą, sacharozy ma około 38%. W obu znajdują m. in. aminokwasy, witaminy, składniki mineralne takie jak: magnez, potas, wapń, sód, miedź, fosfor, chrom, cynk. Melasa nazywana jest czarnym złotem lub czarnym cudem przyrody.
  • Ksylitol - cukier brzozowy jest pozyskiwany z kory brzozy. Ma o 40% mniejszą kaloryczność od białego cukru oraz jest o wiele bezpieczniejszy dla osób cierpiących na cukrzycę. Ma korzystne działanie np. pomaga zapobiegać próchnicy zębów, niektóre badania wskazują na to, że pomaga zapobiegać chorobom dziąseł.
  • Stewię - to naturalna substancja słodząca pochodzenia roślinnego. W przeciwieństwie do cukru jej spożycie nie zwiększa ryzyka otyłości, próchnicy jak i schorzeń dieto zależnych. Nie podnosi poziomu glukozy we krwi, przez co idealnie nadaje się dla diabetyków.
  • Suszone owoce - są najlepszym wyborem do osłodzenia domowych wypieków, batonów, a nawet shake’ów. Można używać je w całości albo zrobić z nich cukier, który jest niezwykle łatwy do zrobienia, a doskonale sprawdzi się w większości przypadków.

Opr. na podstawie artykułu

  • mgr Marta Wojda - dietetyk zespół Akademii Zdrowego Przedszkolaka
↑ spis treści ↑

Skutki zdrowotne nadmiernego promieniowania ultrafioletowego

W związku z nadmiernym korzystaniem z solariów przez młodzież przed ukończeniem 18 roku życia istnieje konieczność zwiększenia działań informacyjno-edukacyjnych, prowadzących do zmniejszenia występowania niekorzystnych skutków zdrowotnych z tego powodu.

Zgodnie z dotychczasowym stanem wiedzy, niewielkie ilości promieniowania UV są korzystne dla zdrowia i odgrywają istotną rolę w wytwarzaniu witaminy D. Jednak nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV prowadzi do niekorzystnych konsekwencji zdrowotnych.

Rodzaje promieniowania ultrafioletowego

Są trzy rodzaje promieniowania UV, z czego promieniowanie UVC jest niemal całkowicie pochłaniane przez warstwę ozonową atmosfery, nie występuje więc w świetle słonecznym docierającym do powierzchni Ziemi.

Naturalnym źródłem promieniowania UV jest głównie promieniowanie UVA stanowiące ok. 95% – promieniowanie o najdłuższej fali i mniejszej energii. Jego natężenie jest stałe przez cały dzień, niezależnie od czynników pogodowych i pory roku. Przenika przez chmury, szyby okienne czy samochodowe, jak również przenika do głębszych warstw skóry, aż do poziomu skóry właściwej. Nie wywołuje jednak rumienia, a efekty jego niekorzystnego działania są zauważalne dopiero po latach, ponieważ dawki promieniowania UVA kumulują się. Ten rodzaj promieniowania przyczynia się również do reakcji fotouczulających i jest główną przyczyną fotostarzenia się skóry.

Trzecim rodzajem promieniowania jest promieniowanie UVB (ok. 5%) - charakteryzujące się krótszą falą i większą energią, a tym samym jest znacznie bardziej niebezpieczne dla zdrowia. Najsilniej działa ono w godzinach 10:00-15:00, a w okresie letnim jego natężenie jest zdecydowanie wyższe. Można się przed nim częściowo ochronić, bowiem jest ono filtrowane przez chmury, szyby okienne czy samochodowe. Ten rodzaj promieniowania UV nie wnika głęboko w skórę, działa głównie na poziomie naskórka. Na skutki jego niekorzystnego działania nie trzeba długo czekać. Promieniowanie UVB odpowiedzialne jest za poparzenia skóry i wystąpienie rumienia posłonecznego. Ponadto powoduje zmniejszenie odpowiedzi immunologicznej organizmu, co może predysponować do wystąpienia zmian nowotworowych skóry oraz innych organów (może być jednym z powodów występowania np. zaćmy).

Zdrowotne konsekwencje narażania na promieniowanie UV

  • fotostarzenie się skóry - czyli przedwczesne starzenie się skóry spowodowane wieloma procesami zachodzącymi pod wpływem promieniowania ultrafioletowego,
  • nowotwory skóry - nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV może prowadzić do przewlekłym zmian skórnych o charakterze nowotworowym jak: czerniak złośliwy, rak podstawnokomórkowy, rak kolczystonabłonkowy,
  • przebarwienia skóry - pojawiają się w przypadku nadmiernego przebywania na słońcu lub intensywnego, długotrwałego korzystania z solarium,
  • zaskórniki - promieniowanie UV ma wpływ na wzrost ilości pojawiających się zaskórników na skórze,
  • nadprodukcja wolnych rodników - czyli reaktywnych form tlenu, które powodują utlenianie, drobne uszkodzenia i degenerację włókiem kolagenowych. Pogarszają stan skóry, przyspieszają jej starzenie,
  • immunosupresja - zwiększona ekspozycja na promieniowanie UV prowadzi do osłabienia układu odpornościowego. Udowodniono, że intensywne opalanie się prowadzi do reaktywacji wirusa opryszczki - Hermes Simplex Virus. Poziom osłabienia odporności organizmu przez promieniowanie UVB zależy od indywidualnych i genetycznych uwarunkowań,
  • fotodermatozy – nienowotworowe choroby skóry, wynikające z powstających w organizmie szkodliwych związków, aktywujących się pod wpływem promieni UV,
  • choroby oczu – wykazano, że istnieje zależność między zaćmą a nadmierną ilością promieniowania UVB. Dlatego tak ważna jest ochrona oczu za pomocą okularów przeciwsłonecznych, które wyposażone są w specjalne filtry. Na całym świecie rocznie ok. 12-15 ml osób oślepło z powodu zaćmy, z czego 20% może być spowodowane działaniem promieniowania słonecznego,
  • rumień i oparzenia słoneczne,
  • reakcje fotouczulające.

Dzieci i młodzież są szczególnie narażone na szkodliwy wpływ promieniowania UV. Nadmierna ekspozycja młodzieży na słońce, szczególnie sztuczne, może przyczynić się do powstania raka skóry w późniejszym wieku. Mechanizmy dowodzące tej zależności nie są do końca jasne, ale pewne jest, że skóra jest bardziej podatna na szkodliwe skutki promieniowania UV w okresie rozwojowym. Narażenie na długotrwałą ekspozycję na promieniowanie UV (zarówno naturalne i sztuczne) w okresie dzieciństwa i dojrzewania, znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia czerniaka i innych nowotworów skóry w późniejszym wieku, a w/w predyspozycja zwiększa się u osób narażonych na promieniowanie UV przed ukończeniem 18 roku życia.

Zalecane środki chroniące przed nadmiernym promieniowaniem UV (wg WHO)

  • ogranicz czas przebywania w słońcu szczególnie koło południa, w godz. 10:00-14:00,
  • rób przerwy w opalaniu się, częściej przebywaj w cieniu,
  • noś ubrania ochronne, bawełniane, szczególnie chroń: oczy, twarz, szyję,
  • noś okulary przeciwsłoneczne wyposażone w specjalne filtry,
  • używaj kremów ochronnych o szerokim spektrum ochrony przeciwsłonecznej,
  • chroń niemowlęta i dzieci już od najmłodszych lat i ucz je wraz z wiekiem racjonalnego korzystania ze słońca.

Przez wiele lat naukowcy wskazywali na źródło sztucznego światła imitującego światło słoneczne uznając je za „prawdopodobnie kancerogenne”. Najnowsze analizy przeprowadzone przez międzynarodowych ekspertów w dziedzinie nowotworów, wyraźnie stwierdzają, że korzystanie z solarium jest głównym czynnikiem kancerogennym.

Wielokrotne korzystanie w ciągu roku z łóżek opalających przyczynia się do nasilenia procesów przedwczesnego starzenia się skóry oraz występowania nowotworów skóry, w tym czerniaka. Obecnie uznaje się, że promieniowanie UVA, którego dawki ulegają kumulacji, jest równie szkodliwe jak UVB (dlatego, że wiązka promieniowania jest znacznie dłuższa i dociera do głębszych warstw skóry).

Niebezpieczne jest również uzależnienie ludzi młodych od korzystania z solariów, zwane tanoreksją.

Zasady racjonalnego korzystania z solariów (wg WHO).

Nie zaleca się korzystania z solariów osobom:

  • z fenotypem I i II,
  • z licznymi znamionami barwnikowymi na skórze,
  • z dużą ilością piegów,
  • z oparzeniami słonecznymi w dzieciństwie.

Zdecydowanie nie powinny opalać się w solarium osoby poniżej 18 roku życia, osoby ze stanami przednowotworowymi lub nowotworami skóry, ze skórą uszkodzoną przez słońce, przyjmujące leki uwrażliwiające na promieniowanie UV.

Rodzaje fenotypów skóry (tzw. karnacji skóry)

Dla mieszkańców Europy Środkowej wyróżnia się 4 rodzaje fenotypów skóry:

  • Fenotyp I – która nigdy się nie opala, zawsze ulega oparzeniom,
  • Fenotyp II – czasami się opala, często ulega oparzeniom,
  • Fenotyp III – często się opala, czasami ulega oparzeniom,
  • Fenotyp IV – zawsze się opala, rzadko ulega oparzeniom.

Fenotypem I charakteryzują się osoby o rudych włosach i bladej karnacji. Opalenizna jest lekka, czerwona z częstą skłonnością do poparzeń.

Fenotypem II natomiast charakteryzują się osoby z jasnymi blond włosami, jasną karnacją, lekką, czerwona opalenizna i dość częstymi poparzeniami.

Z solariów nie powinny korzystać dzieci, kobiety w ciąży oraz osoby z takimi schorzeniami jak choroby serca i nerek, nadciśnienie, miażdżyca, cukrzyca, gruźlica, padaczka, skłonność skóry do przebarwień, opryszczka, grzybica lub drożdżyca oraz inne choroby wirusowe.

Nie należy również opalać miejsc zranionych lub ze świeżymi bliznami, po depilacji skóry. Zakaz ten dotyczy też osób zażywających antybiotyki lub leki antydepresyjne, uspokajające, moczopędne, sulfonamidy. Przeciwwskazaniem są również środki antykoncepcyjne, leki obniżające poziom cholesterolu i niektóre niesterydowe leki przeciwzapalne.

Opr. na podstawie informacji z Głównego Inspektoratu Sanitarnego

  • Bogdan Wlizło - PSSE Ełk
↑ spis treści ↑

Dbamy o odporność

O tym, że odporność dziecka spada można się najczęściej przekonać w okresie jesienno-zimowym. Spadek odporności może niepokoić, gdy dziecko przechodzi infekcję, która ma ciężki i przewlekły przebieg. Wówczas należy zasięgnąć porady lekarza, pediatry. Aby do tego nie doszło warto wiedzieć, co należy robić aby odporność naszego dziecka wzrosła. Oto kilka porad:

Zdrowa, zbilansowana dieta.

W diecie dziecka powinno znaleźć się jak najwięcej owoców i warzyw. Jesienią i zimą ważne jest spożywanie dużej ilości zróżnicowanych i wartościowych produktów zbożowych, które dodają energii.

Aktywność fizyczna i ruch na świeżym powietrzu.

Pamiętaj, aby znaleźć codziennie czas na spacer z dzieckiem. Spacer nie tylko mu nie zaszkodzi, ale wręcz przeciwnie, wzmocni jego system odpornościowy i zahartuje organizm. Chłodne powietrze poprawia krążenie i apetyt oraz oczyszcza drogi oddechowe z drobnoustrojów. Pamiętajmy również o odpowiednim ubiorze dziecka w stosunku do panujących warunków atmosferycznych.

Przestrzeganie zasad higieny.

Zachowanie higieny w życiu codziennym jest jednym z czynników warunkujących zdrowie. Pamiętajmy zatem, aby nasze dziecko właściwie myło rączki, przynajmniej dwa razy dziennie myło ząbki i aby nasza pociecha potrafiła wydmuchać nosek i odpowiednio korzystała z chusteczek higienicznych. Nie zapominajmy także o częstym wietrzeniu pomieszczeń (np. gdy dziecko jest na spacerze, czy w jadalni). A gdy się jednak zdarzy, że nasze dziecko zachoruje-często zmieniajmy mu pościel.

↑ spis treści ↑

Drzemka

Czy drzemka jest potrzebna przedszkolakom? Z takim pytaniem boryka się wielu rodziców. Jeśli chcesz wiedzieć jak to jest, to czytaj dalej:

Drzemka dobra, czy zła?

Naukowcy i lekarze nie mają tu żadnych wątpliwości i wymieniają szereg jej zalet:

  • Dzięki niej mózg dziecka może odpocząć. Dziecko codziennie intensywnie poznaje świat. Jego mózg „atakowany” jest masą bodźców. Aby je sobie ułożyć, przetworzyć i przyswoić, potrzebuje spokoju, czyli odpoczynku w postaci snu.
  • Daje siłę do zabawy, po śnie poprawia się wydolność organizmu.
  • Pozwala zlikwidować niedobory snu, spowodowane np. wczesnym wstawaniem do przedszkola.
  • Uspokaja dziecko, bo redukuje poziom stresu w organizmie.
  • Wzmacnia odporność, m.in. dlatego, że podczas snu wydziela się melatonina-hormon, który dobrze wpływa na pracę układu odpornościowego.

Pamiętaj, aby drzemka spełniła swoją rolę powinna:

  • trwać 1 do 1,5 godziny;
  • kończyć się mniej więcej 4- 5 godzin przed wieczornym snem, tak aby dziecko zdążyło się jeszcze zmęczyć-wtedy chętnie położy się wieczorem spać i spokojnie zaśnie;
  • kończyć się przed godziną 16- w innym razie może powodować problemy z wieczornym zasypianiem;
  • odbywać się w łóżku dziecka, a nie w dowolnym miejscu mieszkania. Jest to niezbędne dla utrzymania rytmu dnia i codziennych rytuałów.

Co jednak zrobić, gdy smyk nie chce spać w dzień?

Jeśli chętnie kładzie się spać w domu po południu, a w przedszkolu odmawia leżakowania to znaczy, że trzeba próbować je do tej drzemki zachęcać.

Należy zastanowić się co może dziecku przeszkadzać zasnąć w przedszkolu. Może nadmiar bodźców nie pozwala mu się wyciszyć? A może godzina leżakowania w domu, nie pokrywa się z godziną leżakowania w przedszkolu? Tutaj warto dopasować porę odpoczynku dziecka w weekendy do tej, jaka jest w przedszkolu. Zawsze warto dać dziecku do przedszkola ulubiony kocyk, lub przytulankę, z którą zwykle śpi w domu.

A jeśli dziecko nigdzie nie chce spać?

Zacznij mu się przyglądać. Postaraj się zaobserwować, kiedy jest bardziej zmęczone, kiedy chętniej siada do układania puzzli lub ogląda książki-zaproponuj wspólne czytanie książki na łóżku. Jeśli podczas czytania zaśnie raz, drugi, trzeci… to znaczy, że potrzebuje snu i warto ten rytuał pielęgnować. A jeśli nawet maluch przestanie zasypiać podczas czytania książeczki, nie rezygnuj z waszego rytuału. Dzięki temu, twojemu dziecku będzie później łatwiej żyć w zgodzie ze swoim organizmem i zachowa równowagę między praca a odpoczynkiem.

Taka uroda

Są dzieci, które i w wieku 2 czy 3 lat nie potrzebują drzemki. Po prostu, sen w nocy zupełnie im wystarcza. Można powiedzieć, że „taka ich uroda”. I choć drzemka ma wiele zalet, to zmuszanie do niej jest gorsze niż jej brak. Sen bowiem, to potrzeba fizjologiczna, więc nie można nim dowolnie sterować. Jeśli dziecko nie jest zmęczone, nie chce w dzień spać, nie należy go do tego zmuszać. Naciskanie na dziecko, by spało może przysporzyć mu sporo stresu i zaburzyć jego sen nocny.

↑ spis treści ↑
grafika

Dlaczego zbieramy baterie?

Baterie są odpadem niebezpiecznym zawierającym wybrane metale ciężkie takie jak ołów, kadm i rtęć, które są toksyczne dla naszego organizmu. W przypadku przedostania się do niego wywołują choroby nerek i dysfunkcje różnych układów np.: pokarmowego i nerwowego. Z tego powodu należy zadbać o odpowiednie zabezpieczenie tego odpadu i wyeliminowanie go ze środowiska.

Polacy rocznie zużywają ok. 290 milionów jednorazowych baterii, zawierających metale ciężkie (ołów, kadm, nikiel, cynk i rtęć) oraz szkodliwe substancje takie jak lit i mangan. Baterie mają bardzo krótki żywot i szybko trafiają do kosza, a uwalniane z nich metale ciężkie oraz cały szereg substancji toksycznych lub żrących wchodzących w skład baterii stanowią poważne zagrożenie:

Pamiętajmy!!!

Pojemnik na zużyte baterie w naszym przedszkolu znajduje się w holu.

↑ powrót ↑